کتابخانه مجازی ادبیات

چکیده عالمان و طلاب شیعی، در تحولات فرهنگی، مذهبی و سیاسی افغانستان، نقش¬ داشته¬اند. آنان در افغانستان قبل از اشغال، دوره تجاوز روس¬ها و پس از آن، در جایگاهی بیدارگرایانه قرار گرفته¬اند اما این نقش و جایگاه، آشکارا بررسی نشده است. از این رو، آثاری در این زمینه به چشم نمی¬خورد. با این وصف، آیا بالندگی و پویایی بیداری اسلامی افغانستان، از عالمان و طلاب شیعی نشأت گرفته است؟(سؤال) تحصیل و ارتباط وسیع عالمان شیعی با نجف و قم به همراه وجود استبداد و استعمار در افغانستان، آنان را در مقام بیدارگران آن کشور قرار داد.(فرضیه) غرض آن است که از یک سو، تصویری روشن از تأثیر حوزه¬های نجف و قم بر بیداری سیاسی افغانستان ارائه شود و از سوی دیگر، رابطه بین عالمان و طلاب شیعی افغانی با بیداری سیاسی به میان آید.(هدف)با مطالعه تاریخی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه¬ای و میدانی، می¬توان به پاسخ سؤال دست یافت.(روش) مراکز دینی نجف، در بیداری سیاسی برای احقاق حقوق سیاسی شیعیان، آغازگری بیداری سیاسی، مطرح‌شدن روحانیان در عمل سیاسی و تلاش برای وحدت سیاسی شیعیان مؤثر بوده¬اند. مراکز دینی قم نیز در دفاع ازحقوق سیاسی شیعیان، گسترش اسلام سیاسی و انقلابی، محوریت روحانیان در رفتار سیاسی، مشارکت سیاسی حداکثری شیعیان و شکل‌گیری احزاب و تشکل‌های سیاسی تأثیر گذارده است.(یافته)