کتابخانه مجازی ادبیات

در سده هشتم هجري شمسی در خطه خراسان بزرگ جنبشی سر بر آورد که سربداران لقب گرفت. قیامی که به استقرار هرچند کوتاه مدتِ حکومتی شیعی منجر شد. تعدي ایلخانان مغول در باشتین سبزوار، آتش زیر خاکستري را شعله ور کرد که ناشی از فرمانروایی ناهمساز مغولان بر میراث داران تمدن کهن آریایی بود. موفقیت هاي اولیه، قیام کنندگان را در ادامه راه راسخ تر نموده و مردم ستم دیده خراسان را در پیوستن به نهضت مصمم تر نمود. جنبش سربداران، ساختار سیاسی اجتماعی ناکارآمد حکومت ایلخانان مغول را هدف گرفته و ارکان آن را به لرزه انداخت. جنبش سربداران به دلیل نقش برجسته مذهب تشیع در قیام و ایستادگی در مقابل حکومت استبدادي ایلخانان مغول و پیش قراولی آن در برپایی حکومت شیعه، در ادبیات سیاسی مذهبی تاریخ ایران، از جایگاه ویژه اي برخوردار است. در باره علل و متغیرهاي دخیل در بروز، موفقیت نسبی و تداوم جنبش سربداران، پرسش هاي زیادي می تواند مطرح و مورد بررسیِ محققانه قرار گیرد. واکاوي و پژوهش در ابعاد مختلف این نهضت، به روشن شدن رفتار سیاسی ایرانیان در مواجهه با حکام خود خوانده بیگانه در طولِ تاریخِ افتخارآفرین ایران زمین خواهد انجامید. هدف این مقاله شناسایی متغیرهاي سیاسی اجتماعی دخیل در سر برآوردن قیام سربدارن و پاسخ دادن به چگونگی فرایند تأثیرگذاري ساختارهاي سیاسی اجتماعی قرن هشتم در بسترسازي نهضت سیاسی مذهبی سربداران است و از این رهگذر بیرون کشیدن شاخص هاي رفتار سیاسی ایرانیان در مواجهه با استبداد و شناسایی قابلیت هاي فرهنگ ایرانی در مقاومت و به زانو درآورن و درهم شکستن هیمنه بیگانگان، در طول قرون واعصار می باشد. مفروض مقاله ناظر بر اثرگذاري ساختارسیاسی اجتماعی ایرانِ قرنِ هشتم در آغاز، گسترش و استقرار جنبش مذکور است. روش مورد استفاده در این مقاله تحلیلی تاریخی بوده و از آموزه هاي هرمنوتیک نیز بهره خواهیم برد. داده هاي حاصل از این واکاوي پس از دسته بندي، به ترازوي سنجش و ارزیابی سپرده خواهد شد و با عرضه نتایج بدست آمده بر فرضیه، به تأیید یا رد فرضیه مبادرت نموده و به نتیجه گیري خواهیم پرداخت.