کتابخانه مجازی ادبیات

از جمله آثار علمى مفصلى كه در موضوع مهدويت تاليف شده، مجموعه‏اى چهار جلدى است كه توسط مرحوم شهيد آية الله سيد محمد صدر با عناوين زير نوشته شده است: جلد اول تاريخ الغيبة الصغرى، جلد دوم تاريخ الغيبة الكبرى، جلد سوم تاريخ ما بعد الظهور و جلد چهارم اليوم الموعود. همانگونه كه از نامهاى اين چهار جلد بر مى آيد هر كدام به موضوعى خاص پرداخته و مجموعه آن را موسوعة الامام المهدى نام گذاشته ولى بر روى جلد كتاب عناوين اختصاصى هر كدام آمده است. گفته مى‏شود بخشى از اين مجموعه دست نويس است و هنوز منتشر نشده است. محتوا در جلد اول پس از بيان زندگى امامين عسكريين( ع) به اوضاع معاصر ولادت و غيبت صغرى اشاره شده است. بخشى مباحث نيز به سفراى اربعه و چگونگى ارتباط امام عصر با شيعيان اختصاص دارد. جلد دوم به موضوع غيبت و علل آن، ملاقاتها و توقيعات امام، تاريخ انسانيت در اين عصر و بخشى به نشانه‏هاى ظهور پرداخته است. جلد سوم درباره چگونگى ظهور مهدى و غلبه او بر جهان و جلد چهارم در باره اوضاع عصر حكومت آن حضرت سخن مى‏گويد. تاريخ الغيبة الصغرى با مقدمه‏اى مبسوط از شهيد سيد محمدباقر صدر كه استاد مؤلف بوده، شروع مى‏شود. وى از شاگرد خود و كتاب موسوعه‏اش تجليل كرده و آن را كارى بى‏نظير مى‏داند. اين مقدمه بعدها به صورت مستقل به چاپ رسيده است. مؤلف نيز در مقدمه خود به نقاط ضعف تاريخنگارى اسلامى و شيعى اشاره كرده و از آن جمله عدم توجه به تاريخ رويدادهاى معاصر ائمه مى‏داند. كتاب‏«تاريخ الغيبة الصغرى» توسط آقاى محمد امامى شيرازى ترجمه شده و با نام‏«پژوهشى در زندگى امام مهدى و نگرش به تاريخ غيبت صغرى» منتشر شده است. مؤلف در بخش نشانه‏هاى ظهور با نگاهى نو ضمن بيان تفاوت ميان شرايط و نشانه‏ها، به اين موضوع پرداخته است. مرحوم صدر در كتاب چهارم، اعتقاد به روز موعود و درخشان بودن آينده بشريت را از دو ديدگاه مادى و دينى بررسى كرده است. وى پس از بيان مقدمه‏اى به بيان ماديت تاريخى و مباحثى فلسفى در اين باره مى‏پردازد. منابع مؤلف فراوان است و به صورت گسترده از كتب شيعه و اهل سنت اعم از تاريخ و حديث و رجال و... بهره برده است. به رغم آنكه كتاب موسوعه و مجلدات چهارگانه آن جايگاه خاصى در بيان آثار مهدوى دارد و مؤلف آن كه از علماى شيعه اماميه است، مباحث جديدى را طرح كرده و به تفصيل در باره هر موضوع بحث و بررسى كرده است همچنين با روايات و اخبار گوناگون به گونه‏اى عالمانه برخورد مى‏كند كه كمتر اينگونه به آن پرداخته شده است، ليكن متأسفانه فصل بندى و تنظيم ابواب داخلى كتاب‏ها و همچنين بيان و قلم مؤلف قدرى خسته كننده است. تقسيمات خاص مؤلف و گاه تفصيل مباحث و عدم عناوين منظم به گونه‏اى كه مباحث را كاملاً براى خواننده هضم كند، نيست. اين مجموعه( جز قسمت چهارم) به فارسى ترجمه شده است.

از جمله آثار علمى مفصلى كه در موضوع مهدويت تاليف شده، مجموعه‏اى چهار جلدى است كه توسط مرحوم شهيد آية الله سيد محمد صدر با عناوين زير نوشته شده است: جلد اول تاريخ الغيبة الصغرى، جلد دوم تاريخ الغيبة الكبرى، جلد سوم تاريخ ما بعد الظهور و جلد چهارم اليوم الموعود. همانگونه كه از نامهاى اين چهار جلد بر مى آيد هر كدام به موضوعى خاص پرداخته و مجموعه آن را موسوعة الامام المهدى نام گذاشته ولى بر روى جلد كتاب عناوين اختصاصى هر كدام آمده است. گفته مى‏شود بخشى از اين مجموعه دست نويس است و هنوز منتشر نشده است. محتوا در جلد اول پس از بيان زندگى امامين عسكريين( ع) به اوضاع معاصر ولادت و غيبت صغرى اشاره شده است. بخشى مباحث نيز به سفراى اربعه و چگونگى ارتباط امام عصر با شيعيان اختصاص دارد. جلد دوم به موضوع غيبت و علل آن، ملاقاتها و توقيعات امام، تاريخ انسانيت در اين عصر و بخشى به نشانه‏هاى ظهور پرداخته است. جلد سوم درباره چگونگى ظهور مهدى و غلبه او بر جهان و جلد چهارم در باره اوضاع عصر حكومت آن حضرت سخن مى‏گويد. تاريخ الغيبة الصغرى با مقدمه‏اى مبسوط از شهيد سيد محمدباقر صدر كه استاد مؤلف بوده، شروع مى‏شود. وى از شاگرد خود و كتاب موسوعه‏اش تجليل كرده و آن را كارى بى‏نظير مى‏داند. اين مقدمه بعدها به صورت مستقل به چاپ رسيده است. مؤلف نيز در مقدمه خود به نقاط ضعف تاريخنگارى اسلامى و شيعى اشاره كرده و از آن جمله عدم توجه به تاريخ رويدادهاى معاصر ائمه مى‏داند. كتاب‏«تاريخ الغيبة الصغرى» توسط آقاى محمد امامى شيرازى ترجمه شده و با نام‏«پژوهشى در زندگى امام مهدى و نگرش به تاريخ غيبت صغرى» منتشر شده است. مؤلف در بخش نشانه‏هاى ظهور با نگاهى نو ضمن بيان تفاوت ميان شرايط و نشانه‏ها، به اين موضوع پرداخته است. مرحوم صدر در كتاب چهارم، اعتقاد به روز موعود و درخشان بودن آينده بشريت را از دو ديدگاه مادى و دينى بررسى كرده است. وى پس از بيان مقدمه‏اى به بيان ماديت تاريخى و مباحثى فلسفى در اين باره مى‏پردازد. منابع مؤلف فراوان است و به صورت گسترده از كتب شيعه و اهل سنت اعم از تاريخ و حديث و رجال و... بهره برده است. به رغم آنكه كتاب موسوعه و مجلدات چهارگانه آن جايگاه خاصى در بيان آثار مهدوى دارد و مؤلف آن كه از علماى شيعه اماميه است، مباحث جديدى را طرح كرده و به تفصيل در باره هر موضوع بحث و بررسى كرده است همچنين با روايات و اخبار گوناگون به گونه‏اى عالمانه برخورد مى‏كند كه كمتر اينگونه به آن پرداخته شده است، ليكن متأسفانه فصل بندى و تنظيم ابواب داخلى كتاب‏ها و همچنين بيان و قلم مؤلف قدرى خسته كننده است. تقسيمات خاص مؤلف و گاه تفصيل مباحث و عدم عناوين منظم به گونه‏اى كه مباحث را كاملاً براى خواننده هضم كند، نيست. اين مجموعه( جز قسمت چهارم) به فارسى ترجمه شده است.