کتابخانه مجازی ادبیات

لقد وقف عدد من المستشرقین القدامى والمحدثین على مسائل دقیقة ومهمة فی الفکر الشیعی عامة وفی عقیدة التشیع الإمامی بشکل خاص. ومن بین هذه الموضوعات الآیات الکریمة التی تؤشر بشکل لا یقبل التأویل وإثارة الشکوک والتساؤلات وهو موضوع (آل بیت النبی"ص") فمن المعروف أن هناک عدّة آیات تبین المدلول التاریخی والأجتماعی (أی الأسری) لأهل البیت لاسیما ما ورد فی سورة الأحزاب آیة رقم33 إذ قال عزّ من قائل بسم اللّه الرحمن الرحیم (إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت ویطهّرکم تطهیرا). فالمقصود بتعبیر أهل البیت هاهنا بحسب الکثیر من المفسرین إنهم أهل بیت النبی أو کما أشار رسول اللّه$ فی حدیثه الشریف المعروف فی الفکر الشیعی بحدیث أهل الکساء؛أو حدیث أهل العباءة:- وهم رسول اللّه وعلی وفاطمة والحسن والحسین(. المستشرقون شأنهم شأن عدد من المفسرین المسلمین الذین لا یرغبون بل ولا یرضون أن یکون هذا التعبیر (أهل البیت) مؤشرا بیّنا ومحدّدا بآل بیت النبی$ المنتسبین الیه بصلة الرحم (أولوا الأرحام) والأقربین نسبا. فراحوا یتجولون یمینا وشمالا فی تفسیراتهم التی تهدف أساسا الى توسیع دائرة فحوى هذا التعبیر لجعله یبدو وکأنه عامّا وشاملا؛ محاولة منهم الى إبعاده عن نصّه المرکزی بمعنى أهل بیت رسول اللّه. فهناک من المفسرین المسلمین، ویقف الطبری على رأس القائمة، من فسّر قول اللّه سبحانه وتعالى بأنه لا یشیر الى رسول اللّه والإمام علی والعترة الأخیار بل یشیر الى مضمون عام هو المتعلق بتوصیات اللّه تعالى وأرشاداته الموجهة الى أمّهات المؤمنین

در این نوشتار به موضوع شیعه شناسی در غرب و به شکل مطالعه موردی، محدوده غرب انگلیسی زبان و سه حوزه مهم آن یعنی انگلستان،امریکا و کانادا پرداخته می شود و از نظر زمانی، محدودع پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا سال های پس از واقعه یازده سپتامبر (1979-2006) را در نظر خواهد داشت. برای بررسی دقیق تر و آماری، بیش از یکصد عنوان کتاب از کتب منتشر شده درحوزه مطالعات شیعی در غرب فهرست شده و تلاش گردیده تا با استفاده از ابزار آمار و نمودار، بخشی از ویژگی های مطالعات شیعی در غرب شناخته شود.

مقاله حاضر با هدف معرفي و شناخت تحقيقات صورت گرفته در موضوع عاشورا و عاشورا پژوهان در يكصد سال اخير در غرب نگارش يافته است. در نوشتار حاضر ابتدا به سير مطالعات اسلامي و مطالعات شيعي اشاره شده است. سپس چندتن از عاشوراپژوهان برجسته غربي و تحقيقات صورت گرفته در اين موضوع معرفي گرديده است . در ادامه پايان نامه ها و كنفرانس هايي كه در غرب به موضوع عاشورا توجه داشته اند مورد تحقيق قرار گرفته است. شناخت وي ژگي هاي عاشورا پژوهي غربيان و تفاوت عاشورا پژوهي علمي با عاشورا شناسي رسانه اي در غرب از ديگر مباحث مقاله محسوب ميشود.