در دوران امامت امام كاظم (ع) به ويژه در ده سال پايانى، وسعت قلمرو اسلامى به بالاترين حد خود رسيده و جهان اسلام از تنوع آب و هوايى مطلوبى برخوردار بود. اين امر در كنار پيشرفت تجارى جهان اسلام، سبب شد تا جامعه اسلامى از حيث خوراك، تنوع بسيارى داشته باشد. غلات، حبوبات، گوشت، لبنيات، ميوه و انواع سبزىها، از جمله غذاهاى متعارف مسلمانان در آن زمان بود. بر اين اساس انواع گوشت نظير گوشت چارپايان، پرندگان و ماهىها، در سفره غذايى مسلمانان وجود داشته و به طرق مختلف مثل آبپز، كباب و يا بريان شده از آنها استفاده مىشد. مراجعه به منابع روايى و تاريخى، ما را با اين حقيقت روبه رو مىكند كه امام كاظم (ع) در سبد غذايى خود و خانوادهاش از گوشت استفاده كرده، به ياران خود نيز توصيه مىفرمود تا از گوشت استفاده كنند. آن حضرت ضمن توصيه به خوردن گوشت، از فوايد آن نيز سخن مىگفتند. گاهى نيز اصحاب، وضعيت گوشت خاصى را از جهت حلال و حرام جويا مىشدند و امام پاسخ مىدادند. علاوه بر مسلمانانى كه به آن حضرت دسترسى داشتند، ديگر مسلمانان نيز مسائل و مشكلات خود را در موضوعات مختلف از جمله در زمينه گوشت، با واسطه و يا به وسيله نامه، با آن حضرت در ميان مىگذاشتند و بدين طريق، ضمن اظهار ارادت خود، در رفع ابهامات كوشيدند. جايگاه گوشت در سبد غذايى از منظر امام كاظم (ع)، موضوع پژوهش حاضر است. سؤال اين تحقيق، اين است كه امام كاظم (ع) در مورد مصرف گوشت چگونه عمل مىكردند؟ فرضيه مورد بررسى اين است كه حضرت در حد امكان از گوشت استفاده مىكردند و به مسلمانان نيز توصيه مىفرمودند تا در سفره غذايى خود از آن استفاده نمايند. هدف از اين پژوهش، انجام دادن تحقيق مستقل در اين زمينه، آشنايى با سيره موسىبن جعفر (عليهما السلام) در مصرف گوشت و تأسى به آن حضرت است. در اين پژوهش سعى شده تا از روش توصيفى- تاريخى استفاده شود. محدوده زمانى اين تحقيق سالهاى 148 تا 183 قمرى. يعنى عصر امامت حضرت است. در اين تحقيق، سعى شده تا از منابع تاريخى، حديثى و برخى منابع ديگر استفاده شود.
«امام کاظم» (علیهالسلام) در ابتدای امامت، با چالشهایی روبه رو بوده اند که این چالشها موجب شده است تا اقدامات ایشان به عنوان قرینه فعلی علاوه بر دلایل نقلی مورد توجه باشد. اهداف اصلی تحقیق، چگونگی و دلایل امامت امام موسی بن جعفر (علیهالسلام) و نیز اقدامات ایشان در اثبات این موضوع با استفاده از منابع شیعه و اهل سنت است. سوال اصلی این تحقیق نیز بدین شرح است که «مهمترین اقدامات امام کاظم (علیهالسلام) در راستای اثبات امامت ایشان با توجه به چگونگی و دلایل امامت ایشان در منابع شیعه و اهل سنت چیست؟» این تحقیق با روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی، به این نتیجه دستیافت که برای انتخاب امام، شرایطی مانند «وصیت، علم خاص، ودایع و سن» بهعنوان ملاک تعیینشده که بنا به دلایل قدرمتیقن، مشخص میشود که امام کاظم (علیهالسلام) شرایط امامت را داشته است. علاوه بر احادیث و دلایل منقول در قبال امامت ایشان، مهمترین اقدامات ایشان که عبارت است از وارستگی مادی و سیاسی، شفافسازی در غصب حکومت شیعیان، مقابله علمی با جریانهای انحرافی و فرقههای مختلف شیعه، مناظره با خلفای عباسی و انتخاب رویکرد تقیه، گویای این است که طرز فکر امام کاظم (علیهالسلام) طرز فکر یک «ولی، امام و زعیم» امت است؛ زیرا از یکسو جامعه شیعیان را از طریق تقیه و وکالت مدیریت کرده و از طرفی، برای اثبات حقانیتشان از طرق مختلف مانند مناظره و شجاعت در بیان، تلاش نموده و ازنظر علمی و فرهنگی نیز با بزرگترین چالش زمان خود، مقابله نموده و خطمشی آگاهانهای را بنیانگذاری نمودهاند.