در دوره صفویه فرآیند رسمیت تشیع در ایران رفته رفته تکمیل شد و نوحه سرایی برای امام حسین (ع) در سراسر ایران گسترده شد. گرچه برپایی عزاداری برای امام حسین سالار شهیدان در روزگار آل بویه جنبه عمومیت یافت، در آذربایجان نوحه سرایی برای اهل بیت (ع) در وهله اول تحت تاثیر مستقیم محتشم کاشانی و سپس روضه الشهدای کاشفی سبزواری نضج گرفت. در دیوان ترکی آذری استاد شهریاد نوحه ای ساده وجود دارد که به سادگی و شیوایی ترنم شده است: حسینیه یئرلر آغلار گؤیلر آغلار .... استاد شهریار این نوحه را به استقبال از نوحه ای که به دلریش تبریزی مرثیه سرای نامی قرن سیزدهم هجری منسوب بوده، سروده است: حسینین نوحه سین دلریش یازاندا مسلمان سهلیدیر کی کافر آغلار این مقاله بر اساس منابع خطی ادبیات مرثیه، پیشینه سرایش نوحه حسینیه یئرلر آغلار گؤیلر آغلار سروده استاد شهریار را بررسی می کند. ضمن اینکه در این مقاله برخی از استقبال هایی که به ترکی آذری از مرثیه میرفتاح مراغه ای صورت گرفته درج خواهد شد.

منابع مشابه بیشتر ...

558a8894917c8.jpg

تصویرپردازی در شعر شیعی سید حیدر حلی و شهریار

ابوالحسن امین مقدسی, گلثوم تنها

شاعر برای بیان ما فی الضمیر و اندرون خویش از ابزار و امکانات عدیده ای استفاده می کند که مجموعه این امکانات تصویری می سازد که القا کننده ذهن و ضمیر وی است. تصویرپردازی یکی از مباحث اساسی زیبایی شناسی در کلام است که از دیرباز مورد توجه اهل ذوق و فن بوده است. شاعران، تصویر را جزء جدایی ناپذیر شعر خود می دانستند و ناقدان از این منظر به تحلیل و ارزیابی آثار ادبی پرداختند. نقد تصویری به ویژه در دوران معاصر، بسیار مورد توجه اهل ادب قرار گرفته است. از طرفی شعر شیعی به ویژه شعر عاشورایی به عنوان بخش عظیمی از میراث ادبیات متعهد ملل همواره تصویرگر حوادث زندگی ائمه و بویژه امام حسین(ع) و کربلا بوده و هست. این هنر ادبی همواره با شکل و محتوا به دنبال ترسیم زیبا و در عین حال روشن کردن حوادث و آرمان های نهضت آنان بوده است. روشن کردن این بخش از زیبایی های ادبی در شعر شیعی سید حیدر حلی و شهریار هدفی است که در این پژوهش تلاش می کنیم با در پیش گرفتن روش توصیفی تحلیلی و بر اساس اصول مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی و از طریق بررسی شعر این دو شاعر ایران و عراق که در مدح و رثای اهل بیت(ع) و به ویژه رثای امام حسین(ع) و حادثه کربلا سروده اند، به آن دست یابیم. از آنجا که در زمینه تصویر ادبی شعر این دو شاعر اثری دیده نشده، می توان این گفتار را در راستای نقد و بررسی تصویرهای ادبی در شعر آن دو قرار داد. از نتایج این پژوهش وسعت و تنوع تصاویر و ابتکار و پویایی تصویر در شعر شهریار است و نیز از آنجایی که مخاطب شعر عاشورایی آنان، همه اقشار جامعه اند اغلب از تصاویر ساده و محسوس بهره جسته اند.