جهل و خطا به عنوان دو عنصر مهم و مؤثر در مسائل حقوقی همواره بحث ها و نظرات متعدی را هم از سوی فقها و هم سایر حقوقدانان به خود جلب کرده است، معرفت به دیدگاه امامیه در مورد این که جهل به قانون و جهل به موضوعات قانونی چه آثاری در اعمال و رفتارهای حقوقی خصوصا در نظام کیفری اسلام دارد می تواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد و ضرورت تحقیق بیشتری را به خود معطوف سازد و لذا از آنجا که یکی از منابع و استنادات مهم در این رابطه می تواند حدیث رفع باشد بر آن شدیم تا جایگاه این عناصر را در لسان حدیث رفع بررسی نمائیم لذا ابتدا به بررسی جایگاه سندی و دلالی حدیث پرداختیم وسپس آثار جهل و خطا مورد نظر در حدیث رفع، بر حدود، قصاص، تعریزات به عنوان قوانین کیفری اسلام تحلیل نمودیم.
رویکرد بسیاری از علما و رجالیون اهل سنت نسبت به راویان فضایل اهل بیت(ع) غیر علمی است و از سوی دیگر انان در ارزیابی افرادی که در صف ناصبی ها و دشمنان اهل بیت(ع) قرار دارند با تسامح و تساهل برخورد می کنند. این نوشتار گوشه ای از این رویکرد دوگانه را مورد پژوهش قرار داده است.