کتابخانه مجازی ادبیات

معرفى اجمالى‏ « تحف العقول» نوشته ابو محمد، حسن بن على بن حسين بن شعبه حرانى از علما و فقهاى بزرگ شيعه در قرن چهارم هجرى مى‏باشد. كتاب مجموعه‏اى ارزشمند از سخنان و نصايح حضرت رسول خدا( ص) و اهل بيت آن حضرت( ع) مى‏باشد. انگيزه تاليف‏ مؤلف انگيزه خود از تاليف كتاب چنين مى‏گويد:« پس از آنكه ديدم علماى شيعه درباره فقه و حلال و حرام كتاب‏هاى فراوانى نگاشته‏اند بر آن شدم تا مجموعه‏اى پديد آورم كه در آن سخنان حكمت‏آموز و موعظه‏هاى پيامبر اكرم و اهل بيت آن حضرت جمع شده باشد تا هم گنجينه‏اى براى مراجعه خودم و هم مراجعه علاقه‏مندان به خاندان رسالت گردد.» ساختار كتاب حاوى مطالبى از قبيل ذيل مى باشد: 1- وصيت‏هاى پيامبر به حضرت على عليه السلام، معاذ بن جبل و... 2- سخنرانى آن حضرت در حجة الوداع‏ 3- نامه‏ها و وصاياى حضرت على عليه السلام به امام حسن عليه السلام‏ 4- وصيت آن حضرت به امام حسين عليه السلام‏ 5- سخنرانى‏ها و خطبه‏هاى آن حضرت از جمله خطبه‏هاى معروف به وسيله و ديباج‏ 6- عهد نامه مالك اشتر 7- رساله حقوق امام زين العابدين عليه السلام‏ 8- احتجاج امام جعفر صادق عليه السلام با سفيان ثورى‏ 9- رساله امام هادى عليه السلام درباره جبر و تفويض‏ 10- نامه امام حسن عسكرى عليه السلام به اسحاق بن اسماعيل‏ و روايات و موضوعات مفيد و سودمند ديگر از ائمه عليهم السلام. وضعيت و اهميت كتاب‏ نسخه‏هاى كتاب‏ 1- نسخه‏اى در كتابخانه علامه جليل سيد جلال الدين اِرموى معروف به محدث ارموى‏ 2- نسخه‏اى در كتابخانه مجلس شوراى اسلامى‏ جايگاه كتاب‏ كتاب از زمان نگارش تا كنون در طول هزار سال پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه واقع شده است و در مجموعه‏هاى بزرگ روايى خود از آن روايت نقل كرده و بر آن استناد نموده‏اند. علامه مجلسى درباره اين كتاب مى‏فرمايد:« كتاب تحف العقول كتابى قديمى است و نظم اين كتاب خود دليل بر والا بودن شأن مؤلف آن است. بيشتر اين كتاب از موعظه و اصول معلوم تشكيل شده است كه احتياجى به سند هم ندارد.» كلام آقا بزرگ تهرانى‏ شيخ آقا بزرگ تهرانى صاحب كتاب ارزشمند الذريعه در اين باره مى‏فرمايد:« كتاب تحف العقول درباره سخنان حكمت آموز و موعظه‏هايى كه از اهل بيت رسول خدا روايت شده است مى‏باشد. نويسنده اين كتاب شيخ ابو محمد حسن بن على بن حسين بن شعبه حرانى حلبى معاصر شيخ صدوق و از مشايخ شيخ مفيد است.» سخن علامه خوانسارى‏ علامه خوانسارى در كتاب روضات الجنات درباره اين كتاب مى‏فرمايد:« كتاب تحف العقول عن آل الرسول كتابى گسترده و داراى فوايد فراوان است و مورد اعتماد اصحاب و علماى شيعه مى‏باشد.