"تحقیقی در مورد علت «نامگذاری» برخی از فرزندان اهل‎بیت(ع) به‎ویژه امام علی(ع) به نام «خلفای سه‎گانه» است. در این پژوهش از منظری تاریخی به موضوع نامگذاری برخی از فرزندان امامان شیعه به نام‎های عمر، ابوبکر و عثمان پرداخته شده و علل سیاسی و اجتماعی این مساله بررسی گردیده است. نویسنده ضمن شناسایی اوضاع اجتماعی صدر اسلام و آداب و رسوم رایج در آن، اسم عمر را از اسمای رایج آن عصر شمرده و همچنین با توجه به دشمنی سخت امویان با اهل‎بیت و بنی‎هاشم نامگذاری نام‎های برخی از فرزندان اهل‎بیت به‎ویژه امام علی به نام‎های عمر، ابوبکر و عثمان را تحلیل کرده و از لحاظ اجتماعی به این مساله پرداخته است. سپس برخی از ابعاد سیاسی این نامگذاری‎ها را جهت وحدت جامعه مسلمین و همسویی ظاهری با دستگاه خلافت و مصلحت‎اندیشی برای جامعه مسلمین را عامل این نامگذاری‎ها عنوان کرده است."

منابع مشابه بیشتر ...

625812b3927cd.JPG

تحلیل روایات الاستیعاب درباره امام علی علیه السّلام و خلفای سه‌گانه با بهره‌گیری از الگوی تحلیل گفتمان فرکلاف

زهره باقریان, علی اصغر سلطانی

صحابه‌نگاری که به طور جدی از قرن سوم هجری آغاز گشت، با ورود اسلام به سایر سرزمین‌های اسلامی راه یافت؛ زیرا صحابه‌نگاران، اصحاب را واسطه میان پیامبر و امت و نیز آشنایان به سنت و سیره رسول خدا می‌پنداشتند. اما صحابه‌نگاری‌هایی که در مناطق مختلف تدوین شد، تحت‌تأثیر جریانات فکری ـ سیاسی، شکل‌های مختلفی به خویش گرفت و علاوه بر کمیت و حجم، در محتوا و روایات این آثار، تأثیرات بسزایی برجای نهاد. این جریانات فکری ـ سیاسی، سبب گشت تا صحابه‌نگاران در پی حل، پاسخ‌گویی و یا مقابله با این تفکرات، روایاتی را از اصحاب انعکاس دهند، که در جهت تأیید ایدئولوژی مورد توافق خویش و یا در راستای حاشیه‌رانی گفتمان‌های نامطلوب جامعه باشد. پژوهش پیش ‌روی، تلاش خواهد کرد تا شیوة بازیابی الاستیعاب در ترجمه خلفای نخستین را تحلیل کند تا نشان دهد که اگرچه این کتاب، به بازتاب همان روایات سده‌های نخست هجری می‌پردازد، گزینش، چینش و چگونگی کاربرد واژگان آن در جهت طرد و یا برجسته‌سازی برخی از اصحاب شکل گرفته است تا به فرآیند سیاسی ـ مذهبی زمانه پاسخ قاطعی دهد و یا در جهت تأیید این فرآیند‌ها و ایدئولوژی‌ها حرکت نماید.