کتابخانه مجازی ادبیات

دکتر سیدحسین نصر کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی را که به منظور معرفی مبانی فکری و اعتقادی شیعه به جهان غرب نگارش یافته، به انگلیسی ترجمه کرده است. این ترجمه، به گفته مترجم محترم آن، سال‌ها در دانشگاه‌های امریکا به عنوان یک منبع شناخت شیعه تدریس شده است. با توجه به برخی مغایرت‌های اساسی که میان متن اصلی و ترجمه وجود دارد، این تفاوت‌ها نمی‌تواند ناشی از «الزامات و اقتضائات ترجمه» بوده باشد. در بیش‌تر این موارد، اساساً نظر نویسنده دگرگون شده و معانی مورد نظر او به صورت کاملاً متفاوت بازتاب داده شده است. برخی از این مفاهیم، فارغ از این که در کتاب شیعه در اسلام به آن‌ها اشاره نشده، به نظر می‌رسد به طور کلی از منظومه فکری علامه طباطبایی خارج باشد. در این مقاله، به شیوه تطبیقی، موارد اختلافی به صورت جداگانه ذکر شده و در هر مورد، جدای از توضیحات نگارندگان مقاله، اصل متن فارسی و نیز ترجمه‌ انگلیسی در پی آن آمده است.

فارسی: روایات معصومین (ع) در مسیر نقل، در قالب نسخه های متعدد و نقل های متفاوتی درآمده است. گاه یک روایت در یک یا چند کتاب به صورت مکرر نقل شده و در برخی از موارد، نقل های متفاوت یک روایت، در متن یا سند با یکدیگر تفاوت هایی دارد. هر چند مصادر ثانویه حدیث شیعه (برخلاف مصادر اولیه) برای شناسایی این روایات متحد تلاش فراوانی را شکل داده اند، ولی متاسفانه هیچ گاه متعرض مبانی نظری و مشکلات و مسایل آن نشده اند. در این مقاله، تلاش شده تا مباحثی از قبیل تعریف اتحاد و تعدد در روایات، فواید شناخت روایات متحد، معیارهای شناخت روایات متحد و مشکلات موجود در این مسیر به اجمال معرفی گردد. همچنین عملکرد دو کتاب وسایل الشیعه و جامع احادیث الشیعه در این باره مورد بررسی و مقایسه قرار خواهد گرفت. عربی: إن روایات المعصومین (ع) فی مسار نقلها وصلت الینا علی شاکلة النسخ المتعددة و الاستشهادات المختلفة. إذ نری أحیانا أن الروایة الواحدة نقلت من غیر مرة فی کتاب أو کتب، فی حین نری بعض الأحیان أن الاستشهادات المختلفة للروایة الواحدة یختلف بعضها عن بعض نصا أو سندا. و مع أن المصادر الثانویة للحدیث الشیعی (علی النقیض من المصادر الأولی) بذلت قصاری جهودها لمعرفة هذه الروایات المتحدة، غیر أنهما لم تتعرض قط للأصول النظریة و مشاکلها. تأسیسا علی ذلک حاولنا أن نعرف باختصار بعض هذه المباحث منها تعریف الاتحاد أو التعدد فی الروایات، فوائد معرفة الروایات المتحدة، مقاییس معرفة الروایات المتحدة و المشاکل المتوافرة فی هذا المسار. مضافا الی هذا قمنا بمعالجة فاعلیة الکتابین وسائل الشیعة و جامع أحادیث الشیعة و موازنتهما

کتاب شرف‌النبی تألیف حافظ ابوسعد خرگوشی از مهم‌ترین آثاری است که در سیره پیامبر (ص) نگارش یافته و مشتمل بر روایات فراوانی در مناقب اهل بیت علیهم السلام نیز هست؛ و به دلیل اعتبار و اهمیت آن، در سده ششم به فارسی ترجمه شده و ترجمه مزبور از با ارزش‌ترین متون منثور فارسی به شمار می‌رود. همچنین علمای بزرگ شیعه، در مقام سیره‌نویسی و ذکر برتریهای اهلبیت و استدلال بر حقانیت تشیع، استفاده‌های فراوانی از این کتاب کرده‌اند که در این مقاله ـ ضمن اشاره به آنچه در ستایش وی نوشته‌اند ـ نشانی قریب چهل مورد از منقولات ابن شهر آشوب و علامه مجلسی و... از کتاب نامبرده آمده است. در پایان نیز توضیحی در این باب که وجود پاره‌ای روایات مخدوش در این کتاب ـ که نظایر آنها را حتی در معتبرترین کتابهای شیعه می‌توان یافت ـ نباید مانع از انتشار آن گردد.