آية تطهير (احزاب آيه 33)، از مهمترين ادله قرآني در خصوص فضيلت و برتري اهل بيت (ع) محسوب ميگردد مفسران و دانشمندان مذهب اهل بيت و اهل سنت در طول تاريخ درباره اين آيه بخثهاي زيادي كردهاند. با توجه به اهميت اين موضوع، آيه را به صورت تطبيقي از ديدگاه مذهب اهل بيت (ع) و اهل سنت بررسي ميكنيم و به شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط، پاسخ خواهيم داد. البته تا كنون در اين خصوص كتابهايي نيز نوشته شده است. از اين ميان، ميتوان از كتابهاي مجمع الانوار يا آيه تطهير و حديث كساء، نوشتة سيد حسين موسوي كرماني، آية التطهير في احاديث الفريقين، نوشتة آيت الله سيد علي موحد ابطحي، اهل البيت يا چهرههاي درخشان در آيه تطهير؛ نوشتة آيت الله شهاب الدين اشراقي و آيت الله محمد فاضل لنكراني، همچنين اهل البيت في آية التطهير، نوشتة علامه سيد جعفر مرتضي عاملي و آيه تطهير در كتب دو مكتب، نوشتة علامه سيد مرتضي عسكري نام برد. اما با وجود اين، در هيچ يك از كتب مذكور، همة شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط به آية تطهير جمع بندي و نقد و بررسي نشده است. كه ما در اين اثر به اين نكته، توجه كردهايم. بنابر اين، مباحث ارائه شده در اين نوشتار شامل اين بخشهاست: بخش اوّل: تفسير و تبيين اجمالي آية تطهير؛ بخش دوم: آية تطهير از ديدگاه روايات فريقين؛ بخش سوم: آيه تطهير از ديدگاه مفسران فريقين؛ بخش چهارم: نقد و بررسي شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط به آيةتطهير؛ بخش پاياني: نتايج به دست آمده از مباحث گذشته.
دوره فاطمیان از دورههای برجسته تاریخ اسلام است که با توجه به گستره زمانی و وسعت قلمرو حکومتی سزاوار تحقیقات جدی و جدید است. حکومت دویستسالهشان بر مصر و تأثیرگذاریشان بر تمدن اسلامی به خودی خود کافی است که آنها را شایسته چنین امعان نظری کند. تحقیق حاضر با هدف شناخت اقدامات عملی فاطمیان مصر در راستای کمک به ایجاد تمدن اسلامی انجام شده است. بدین منظور اقدامات عملی خلفای فاطمی، که از مظاهر تمدنساز محسوب میشود، نظیر مناسبات ایشان با قدرتهای همجوار، ساخت و ایجاد مراکز علمی و کتابخانهها، تشکیل کرسیهای علمی در قالب دارالحکمهها و دارالعلمها و فعالیتهای دیگر نظیر ترجمه و تألیف کتب بررسی شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفیتحلیلی با استناد به منابع تاریخی و دست اول بر این نکته نیز تأکید میکند که فاطمیان در دوره حکومت بر مصر توانستند به دلیل اقتضائات سیاسیاجتماعی در جهت آرمانهای آزادیخواهانهشان و در راستای کمک به تمدنسازی مسلمانان سیاست تسامحگرایانهای را در پیش بگیرند. اتخاذ این رویکرد و سیاست تساهل و تسامح در برابر ادیان و مذاهب دیگر به میزان چشمگیری در شکلگیری تمدن اسلامی قرون سوم و چهارم، که از آن به دوران طلایی تمدن اسلامی یاد میشود، تأثیرگذار بوده و چون مناسبات این دولت با دولتهای همجوار و همزمان در این تأثیرگذاری و نقش آنان در شکوفایی فرهنگ و تمدن و رواداری مذهبی تأثیر داشته است، این محور نیز در آغاز نوشتار بررسی میشود.
تحتوي مصادر حديث الشيعة على كمٍّ كبير بل هائل من تراث أئمة أهل البيت (عليهم السلام) وما رُوي عنهم، ولكنّ نعلم أن رواياتهم وأخبارهم ليست منحصرة في مصادر الشيعة فقط، والباحث في تراثهم (عليهم السلام) يجد في ثنايا مصادر التراث الإسلامي القديمة بمختلف مواضيعها، كالفقه والحديث والسيرة والتاريخ، مرويات كثيرة أخرى عن أئمة أهل البيت (عليهم السلام).
آیه «مباهله» (آل عمران:61) از مهمترین ادله قرآنی، در خصوص فضیلت و برتری اهل بیت(ع) محسوب میگردد. مفسران و دانشمندان مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت در طول تاریخ درباره این آیه بحثهای لازم را انجام دادهاند. با توجه به اهمیت این موضوع، آیه «مباهله» را به صورت تطبیقی از دیدگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت بررسی میکنیم و به شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط پاسخ میدهیم و در پایان نتایج به دست آمده را بازگو خواهیم کرد. نباید فراموش کرد که از ظاهر آیه «مباهله» نمیتوان برای ولایت و رهبری اهل بیت (ع) استفاده نمود؛ چون ظاهر این آیه شریفه صرفا فضیلت و برتری اهل بیت(ع) را بیان میکند، ولی با توجه به معنا و مفهوم آیه و مقایسه مصادیق آن با دیگران است که میتوان از آن برای ولایت و رهبری اهل بیت(ع) نیز استفادههایی کرد. مباحث ارائه شده در این نوشتار شامل این بحثهاست: بخش اول: تفسیر و تبیین اجمالی آیه مباهله؛ بخش دوم: آیه مباهله از دیدگاه روایات فریقین؛ بخش سوم: آیه مباهله از دیدگاه مفسران فریقین؛ بخش چهارم: نقد و بررسی شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط به آیه مباهله؛ بخش پایانی: نتایج به دست آمده از مباحث گذشته.
یکی از مهم ترین ادله روایی در مورد برتری و حقانیت اهل بیت (علیهم السلام)، حدیث شریف «ثقلین» است. این حدیث شریف در عین اینکه حدیث صحیح و متواتری است، مورد پذیرش دانشمندان مذاهب اهل بیت(علیهم السلام) و اهل سنت نیز محسوب می گردد. پیامبر عظیم الشأن اسلام(صلی الله علیه وآله) در این حدیث شریف با تأکید بسیار، امت اسلامی را به اطاعت از اهل بیت(علیهم السلام) توصیه نموده است. این مقاله با روش تطبیقی و مقایسه ای دیدگاههای مذهب اهل بیت(علیهم السلام) و اهل سنت را با توجه به منابع حدیثی، تفسیری، تاریخی، لغوی مورد بررسی قرار داده است.