کتابخانه مجازی ادبیات

پیدایی و گسترش تشیع، یکی از مسائل مهم مطالعات شیعی است و برخی پژوهش‌گران، دیدگاه‌هایی چالشی در این باره دارند. امیرمعزی هم در این زمینه نظریه‌ای ویژه دارد و در آثار خود، با روش پدیدارشناسی، بر این باور است که آموزه‌های مکتب تشیع از یک سو، از فرهنگ و آموزه‌های باستانی ایران پیش از اسلام سرچشمه می‌گیرد و به دلیل فرمان‌روایی اعراب بر امپراتوری اسلامی و فضای قومیت‌گرایی پنهان مانده است و از دیگر سوی، تشیع دارای اسرار باطنی زیادی است که امامان به شیعیان رازآشنای‌شان در قالب یک «سنت عرفانی فراعقلانی» منتقل کرده‌اند. به باور وی، گرچه این اصحاب خاص در منابع فرقه‌نگاری به «غالیان» شهرت یافته‌اند، در اصل،‌ اینان یاران حقیقی و مؤمنان راستین هستند و به علت آشکارسازی این اسرار باطنی و تعالیم خاص، مورد لعن و طرد امامان قرار گرفته‌اند. امیرمعزی مکتب فکری شیعی را بر دو پایه «ایران‌گرایی» و «غلوگرایی» استوار می‌داند. این مقاله، در پی بررسی نظریه وی با رویکرد تاریخی و کلامی است.

استاد واعظزاده در مصاحبه با مجلّه حوزه، شماره 141 مراجعه نکردنِ علماى شیعه را به روایات نبوى درج شده در کتابهاى اهل‏سنت، جمودِ فکرى و بزرگ‏ترین و نخستین مانع فکرى بر راه روشنفکرى در حوزه فقه شمرده است: »بزرگ‏ترین مانع فکرى براى این نوع روشنفکرى ]حوزوى[ آن است که کسى بر عترت جمود بورزد و بگوید: قرآن و عترت و سنت را، که اهل سنت در کتابها از رسول اللّه)ص( نقل کرده‏اند، هیچ بینگارد. نادیده گرفتنِ سنت که الان در بین اهل تسنن و در کتابهاى‏شان هست، به این دلیل که ما عترت داریم و همین عترت از سنت کفایت مى‏کند، این جمود فکرى و اولین مانع فکرى در حوزه فقه است.