در این نوشتار به بررسی آثار نوشته شده در زمینه حیات اهل بیت و ذکر مناقب آنها در دو جریان فکری غالب جهان اسلام، یعنی شیعه و سنی، پرداخته است. محور اصلی مورد مطالعه ما دوره صفویه می باشد که از این شیوه تاریخ نگاری برای کسب مشروعیت در میان مردم بهره برد. ریشه های این جریان مناقب نگاری را می توان در قرن نهم در شهر هرات پی گرفت، شهری که خاستگاه تاریخ نگاری عصر صفوی محسوب می شود. تاریخ نگاری ائمه را در واقع، به عنوان حلقه اتصالی در میان دو تفکر سنی و شیعی قبل و بعد از صفویه با محوریت سنیهای دوازده امامی می توان در نظر گرفت که موجب جلب توجه مناقب نگاران عصر صفوی به ترجمه آثاری همچون کشف الغمه شد؛ اثری که به وفور از منابع اهل سنت بهره برده است. همین جریان حمایتی دولتی، سرانجام زمینه را برای خلق بزرگترین اثر روایی شیعی، یعنی بحارالانوار فراهم نمود.
کتاب بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین اثر محمد یوسف بیکا که در سال 1119 - 1120 نوشته شده، شرح چهل حدیثی است که نویسنده ضمن آن سعی کرده است به مسائل مختلفی که به تشیع و اعتقادات صحیح او مربوط می شود، بپردازد. در واقع، می توان آن را اثری در معرفی شیعه و ویژگی های آن دانست. نویسنده در نوشتار پیش رو، با ارائه گزارشی از کتاب، محتوای آن را در بوته بررسی قرار داده است.
علامه مجلسی (ره) در بحار الانوار، متن رسالهای در مناسک حج را نقل کرده است که آن را در نسخهای خطی از فقه رضوی یافته و با توجه به اینکه این رساله در نسخههای دیگر فقه رضوی وجود نداشته، متن کامل آن را در باب مستقلی به عنوان «سیاق مناسک الحج»، در ضمن کتاب الحجّ والعمرة (بحار الانوار، چاپ مؤسسة الوفاء بیروت، ج96، ص333-348) درج کرده است تا از سایر روایات وارده در مناسک حج که در سایر ابواب توزیع کرده، متمایز شده باشد.