کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین اثر محمد یوسف بیکا که در سال 1119 - 1120 نوشته شده، شرح چهل حدیثی است که نویسنده ضمن آن سعی کرده است به مسائل مختلفی که به تشیع و اعتقادات صحیح او مربوط می شود، بپردازد. در واقع، می توان آن را اثری در معرفی شیعه و ویژگی های آن دانست. نویسنده در نوشتار پیش رو، با ارائه گزارشی از کتاب، محتوای آن را در بوته بررسی قرار داده است.

شیخ انصاری کتاب «رساله‌ای در باب مناسک حج» موافق با احتیاط نگاشته‌ تا برای همه حتی غیر مقلدین ایشان نیز مفید باشد و دلیل عمده اقبال فراوانی که از سوی علما به این کتاب شده، همین موضوع است. در میان آثاری که علمای بزرگ شیعه به فارسی در باب مناسک حج نوشته‌اند، کتاب «رساله‌ای در باب مناسک حج» نوشته شیخ مرتضی انصاری، از پرمراجعه‌ترین آثار محسوب می‌شود.

در طول تاریخ غیبت, در برهه هاى گوناگون, شهر یا شهرهایى, مرکز حوزه هاى علمى تشیع به شمار مى آمده اند, مانند بغداد, قم, نجف, حله, جبل عامل, اصفهان. در این میان, جبل عامل از موفق ترین, اثرگذارترین و پرفایده ترین حوزه هاست. مى دانیم که در پى افول یا از رونق افتادن حوزه علمى در شهر یا کشورى, حوزه در شهر و دیار دیگرى سر برمى آورد; درمَثَلْ در سده پنجم, پس از فروپاشى حوزه شیعه در بغداد, حوزه نجف به دست پربرکت شیخ الطائفه شیخ طوسى (م:460) بنیان گذارده شد. و پس از مدتى از رونق افتاد. آن گاه حوزه حله شکوفا شد و در دوران محقق حلى (م:676) و علامه حلى (م:726) به اوج شکوفایى خود رسید و پس از دوره شاگردان علامه حلى: فخرالدین فرزند علامه (م:771) عمیدالدین (م:754) و ضیاءالدین, هردو پسر خواهر علامه, به دلیلهایى که نمى دانم در جایى شرح داده شده یا نه, به سردى گرایید. و شاگرد بزرگ و برجسته این سه بزرگوار; یعنى محمدبن مکّى شهید اول (بعد از 724 ـ 786) دمشق و جبل عامل, بویژه جِزّین را مرکز تلاشها و تکاپوهاى علمى خود قرار داد و شاگردان بسیارى پرورش داد و شهرت و آوازه اش عالمگیر شد, به گونه اى که سربداران ایران از او خواستند که به ایران بیاید; ولى او عذر آورد و لمعه دمشقیه را به گونه کرامت آمیزى نگاشت و براى آنان فرستاد.