علم غیب پیامبران و ائمه علیهم السلام از موضوعات چالشی است که همواره ذهن دانشمندان اسلامی به ویژه علماء کلام را به خود معطوف داشته و سوالاتی را برانگیخته است. این مقاله نگاهی گذرا بر آیات و روایات اثباتی و نافیه علم غیب دارد و نظر نویسنده بر آن است که علم غیب ائمه علیهم السلام استقلالی نبوده و به الهام الهی و بالعرض و تبعی است. طبعا این علم غیب جامع و گسترده است. با این تفاوت که امام هر وقت اراده کند چیزی را بداند به اذن الهی به آن آگاه خواهد شد. در نتیجه علم غیب اهل بیت علیهم السلام در راستای علم غیب الهی و برگرفته از معدن وحی است.

منابع مشابه بیشتر ...

5e43da8f90087.JPG

تحلیل مقایسه ای دیدگاه های اصحاب نیشابوری و قمی ائمه(ع) در باب امامت

مصطفی پیرمرادیان, محمدعلی چلونگر, مجید صادقانی, محسن صمدیان

دو شهر قم و نیشابور ازجمله حوزه های مهمی بودند که از نیمه دوم قرن دوم به بعد و پس از افول حوزه کوفه، جمع کثیری از محدثان و اصحاب شیعی را در خود جای دادند. این دو مرکز در ترکیب اجتماعی صحابه ساکن آن ها، جهت گیری های عقل گرایی حدیث گرایی و ارتباط و تعامل با دیگر فرق اسلامی تفاوت های بسیاری داشتند؛ اما در باب مسائل مربوط به امامت، جریان های مشابهی در هر دو شهر وجود داشت. این دو شهر باوجود تمام تفاوت ها و اختلاف های بنیادینی که داشتند، درنهایت در باب امامت به نتایج مشابهی رسیدند و در هر دوی آن ها سه دیدگاه فکری حضور داشت: دیدگاه معروف به جریان اکثریت که روسای علمی شهر از آن حمایت می کردند، دیدگاه های پیروان هشام بن حکم و دیدگاه های پیروان مفضل بن عمر. این مقاله برآن است تا با بررسی تطورات تاریخ فکری امامت در قم و نیشابور، ضمن مقایسه آن ها با یکدیگر، جریان های حاضر در آن دو را در دوره حضور ائمه(ع) تا سال 260ق/874م بررسی کند.

5e43c6f3c36fe.JPG

ویژگی های اساسی امامان (ع) در اندیشه ابن قبه (ره)

اصغر غلامی

برخی مدعی هستند شیعیان سده های نخستین، رویکردی بشری به امامت داشته اند. یکی از عالمانی که با استناد به برخی عبارات متشابه، به عنوان نماینده قرائت بشری از امامت معرفی شده، ابن قبه رازی است؛ اما با بررسی آرای وی درباره ویژگی های امامان معلوم می شود ابن قبه امامان را دارای ویژگی های زیر می دانسته است: 1. وجوب طاعت، 2. حجیت، 3. منصوص و منصوب بودن از جانب خداوند، 4. علم الهی، 5. قدرت الهی (معجزه)، 6.عصمت. بنابراین هرگز نمی توان او را گواهی بر وجود عالمانی با قرائت بشری از امامت، معرفی کرد.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5644400248c44.jpg

بررسی علل اعتراض حضرت فاطمه علیها السلام از منظر صحیح بخاری

ناصر رفیعی

نویسنده کتاب صحیح بخاری در کتاب خود درباره برخورد حضرت فاطمه (س) با ابوبکر، حقوقش پنج روایت را آورده است که با بررسی دقیق این روایات، می توان علل و انگیزه اعتراض آن حضرت (ع) را علیه ابوبکر به دست آورد. در این روایات به صراحت درباره برخی مطالبات ایشان ، همچون فی فدک ، حق ذی القربی، خمس، ارث و میراث پدری صحبت شده است. همچنین در پایان با تمسک به یک روایت، از جانشینی خلفا سخن به میان آمده است. با توجه به این آثار و دقت در آنها و با توجه به این نکته که همه این حقوق با حکم خدا همراه بوده و در قرآن آمده است، می توان اعتراض حضرت فاطمه (ع) را برای احیای دستورهای قرآنی معرفی نمود.

تاریخ/تاریخ معصومان(ع)/حضرت فاطمه(س)
مقاله