تحولات خاورمیانه در چند دهة اخیر شاهد جنبش‌های اسلامی، متأثر از تغییرات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان است. در این میان، خیزش شیعیان به عنوان بازیگران مهم منطقه‌ای و بین المللی نقش موثری در این معادلات دارند؛ به طوری که منطقه خلیج فارس به عنوان مرکز ثقل ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی خاورمیانه همواره شاهد جنبش‌های اسلامی متأثر از تشیع و اسلام ناب محمدی( است. این شاخص هویت‌ساز در بروز انقلاب، تسریع تحولات و ایجاد تغییرات سیاسی در بین کشورهای منطقه موثربوده و چارچوب تحلیلی جدیدی را برای توزیع قدرت ارائه کرده است. شیعیان منطقه ضمن نقش‌آفرینی در عرصة تحولات جدید به‌ویژه بیداری اسلامی، با الهام‌گیری از انقلاب اسلامی ایران درپی خودباوری، بازخیزی وتکامل‌یابی سیاسی هستند. مقاله حاضرنیز در پی تحلیل و تبیین چرایی و چگونگی بازخیزش و نقش‌آفرینی شیعیان در منطقه خواهد بود.

منابع مشابه بیشتر ...

625418d0ac4c4.JPG

چرخش ماهیت شیعی جنبش عباسیان از آغاز تا آستانه خلافت

محمدرضا بارانی, یونس غفاری پور

خویشاوندی نسبی عباسیان با خاندان رسالت، پیروی از امیرالمؤمنین حضرت علی‌(ع) در برابر امویان، پی‎گیری خون‌خواهی شهیدان عاشورا، شعارهایی مانند الرضا من آل محمد و یا منصور و گزارش‌هایی درباره منصور و مهدی بودن فرزندان آنان، زمینه‌ای فراهم آورده بود که عباسیان در دوره پیش از خلافت دارای گرایش شیعی و مانند کیسانیه و زیدیه از گروه‌های شیعی شمرده شود. همسانی و همسویی ماهیت جنبش عباسیان با این نمادهای شیعی از موضوعات شایسته پژوهش است. این مقاله با روش گردآوری داده‎ها و تتبع کتابخانه‌ای و با رویکرد وصفی و تحلیلی به بررسی انتقادی ماهیت جنبش شیعی عباسیان می‌پردازد. این ارزیابی نیازمند سنجه‌هایی در زمینه جایگاه اجتماعی جنبش، جایگاه دینی رهبران جنبش، رفتار رهبران عباسی، انگیزه و اهداف جنبش و دست‌آورد جنبش برای شیعیان است تا میزان باور و همراهی عباسیان با اندیشه‌های شیعی در فرآیند جنبش تا دست‌یابی به خلافت روشن گردد. یافته‌های این پژوهش نشان‌دهنده آن است که هم‌گرایی جنبش عباسیان با باورهای شیعی در یک فرآیند پنهان چرخش داشته است و گام‌به‌گام به اندیشه‌های گروه‌های رقیب شیعه گرایش پیدا کرده‌ است.

5e2d71dcc167d.JPG

گونه شناسی رفتارهای اعتقادی شیعیان امامیه با امامان معصوم علیهم السلام

حامد منتظری مقدم, سید آیت الله احمدی

شناخت و ارزیابی رفتارها و مناسبات شیعیان در تعامل با امامان ع ، ره یافتی ضروری برای شناخت دقیق عقاید آنان و سیرة ائمه اطهارع است . این مهم در حوزه های گوناگون اعتقادی ، فرهنگی ، اجتماعی و... نیازمند بررسی است . در پژوهش حاضر، باورها و مناسبات اعتقادی شیعیان با امامان دوازده گانه ع در دوران حضور، مورد بررسی قرار گرفته است ؛ افزون بر این ، گونه های مختلف روابط اعتقادی شیعیان با ائمه ع شناسایی و معرفی شده و به این پرسش که شیعیان چگونه از مقام رفیع معنوی ائمه ع بهره می بردند و آیا روابط شیعیان با امامان ، متناسب با جایگاه الوهی ایشان بوده ، پاسخ داده شده است . تلاش شیعیان عصر حضور، برای شناخت امامان ، دفاع از کیان امامت و پیشوایان معصوم و تمسک به مقام معنوی ائمه اطهارع ، از مهم ترین محورهای مناسبات شیعیان در حوزة اعتقادی است که با وجود تفاوت رفتاری شیعیان در برخی موارد، سیر تکامل معرفتی و رفتاری ایشان در تعامل با امامان ، مشهود است .

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

582c3bef8228c.png

بررسی وضعیت شیعیان در حلب عهد بنی مرداس

حبیب زمانی محجوب

از وقایع مهم سده پنجم هجری قمری در منطقه شامات، شکل گیری امارت های محلی در بخش های مختلف است. یکی از این امارت ها به نام بنی مرداس است که از سال 414 تا 472 هجری قمری بر شهر حلب و بخش-هایی از شهرهای اطراف آن حکم راندند و با حمایت و تشویق دانشمندان و بزرگان شیعه، سبب نشر تشیع در حلب و پیرامون آن شدند. در این مقاله ضمن گزارش چگونگی به قدرت رسیدن حکومت شیعی مرداسیان، وضعیت تشیع و شیعیان حلب در این دوره و چگونگی تعامل و برخورد امرای بنی مرداس با علما، فقها و شعرای شیعی بررسی شده است.

تاریخ/دولت های شیعی/شامات/آل مرداس
مقاله
56e018e804e54.jpg

جایگاه امامت و ولایت در اندیشه و عمل حضرت زینب علیها السلام

حبیب زمانی محجوب

امامت و ولایت از اركان اصلی دین اسلام به ویژه مذهب تشیع است كه در آیات و روایات متعددی بر لزوم آن و شایستگی اهل بیت(ع) برای آن مقام تاكید شده است. اهل بیت(ع) و خاندان ایشان در مسیر رسالت خویش، در حفظ و صیانت این مقام رفیع و دفاع از آن اهتمام ویژه ای ورزیده اند. حضرت زینب عالمه و عقیله بنی هاشم نیز به نوبه خود تلاشی وافر در پاسداری از ولایت و امامت داشته و اقدامات فراوانی در این زمینه انجام داده است. این مقاله بر آن است تا ضمن تبیین مختصر مقام امامت و ولایت و جایگاه آن در دین اسلام، نحوه و میزان اهتمام و كوشش حضرت زینب(س) را در دفاع از این مقام رفیع مورد بررسی و كاوش قرار دهد

کلام و فرق/کلام و اعتقادات/امامت/اصل امامت
مقاله