شاید یکی از مهمترین مسائل حکومت دینی، نحوه تعامل ولی فقیه با مجموعة سازمان روحانیت، بهویژه نهاد مرجعیت است که میتواند بخشی از تزاحمها یا همسوییهای جامعه دینی را با رهبری سیاسی تحت تاثیر قرار دهد. از یکسو، دیدگاههایی که مرجعیت دینی درباره نحوه تعامل خود با رهبری سیاسی دارد و از سوی دیگر، مرجع بودن یا نبودن شخص ولی فقیه میتواند به ابعاد این رابطه پیچیدگیهای خاصی بخشد و رابطه این دو نهاد را به یکی از موضوعهای حساس ذیل حکومت دینی بدل سازد. مروری بر رویه و متون استنادی موجود نشان میدهد، دراینباره، ایده و الگوی مورد وفاقی وجود ندارد که این رابطه را تحت پوشش قرار دهد و این تعامل بیشتر تحت تاثیر شرایط تاریخی و سیاسی دچار قبض و بسط شده است. بااینهمه، تاملات کنونی نشان میدهد چندین نظریه و الگو دراینباره وجود دارد که میتوان آنها را در دو رویکرد کلاسیک و جدید بازخوانی کرد و به ارزیابی نتایج روششناختی آنها پرداخت.
كتاب منتخب الاثر فى الامام الثانى عشر نوشته آيت الله صافى گلپايگانى در موضوع امام دوازدهم است. كتاب، مشتمل بر ده فصل است و هر فصل داراى چند باب در موضوعات مختلفى چون نص بر دوازده امام، نص بر امام عصر، تاريخ زندگى و چگونگى ظهور آن حضرت. سبك مؤلف چنين است كه هر روايت را به طور كامل با سلسله اسناد و ذكر نام منبع در ابتداى روايت آورده است. روايات هر باب به تفكيك شماره گذارى شده و مى توان مجموع روايات كتاب را شمارش كرد. مؤلف در ابتداى كتاب خود، نام دهها منبع شيعى و سنى كه از آنها بهره برده را آورده است هر چند در اين ميان از چند منبع خاص بيشتر بهره برده است. منابع منابع اين كتاب عبارتند از مهمترين كتب روايى و تاريخى شيعه و اهل سنت كه غالبا مشتمل بر منابع كهن و اصول اوليه است هر چند در مواردى هم به كتب متاخر و حتى معاصر ارجاع شده است. كمال الدين، غيبت نعمانى و غيبت شخ طوسى، كفاية الاثر، صحاح اهل سنت از جمله اين منابعاند. مؤلف در اين كتاب قصد جمع آورى روايات مربوط به امام عصر را داشته و اظهار نظر يا سخنى از خود ارائه نمى كند. در پايان هر باب به بقيه روايات مربوط به آن باب در منابع ديگر يا ابواب ديگر كتاب حاضر اشاره مى كند. تنها در مواردى در پاورقى نكاتى را ذكر كرده است. كتاب منتخب الاثر قابل توجه نويسندگان بعدى قرار گرفته و به آن ارجاع داده و از آن استفاده كرده اند.
كتاب منتخب الاثر فى الامام الثانى عشر نوشته آيت الله صافى گلپايگانى در موضوع امام دوازدهم است. كتاب، مشتمل بر ده فصل است و هر فصل داراى چند باب در موضوعات مختلفى چون نص بر دوازده امام، نص بر امام عصر، تاريخ زندگى و چگونگى ظهور آن حضرت. سبك مؤلف چنين است كه هر روايت را به طور كامل با سلسله اسناد و ذكر نام منبع در ابتداى روايت آورده است. روايات هر باب به تفكيك شماره گذارى شده و مى توان مجموع روايات كتاب را شمارش كرد. مؤلف در ابتداى كتاب خود، نام دهها منبع شيعى و سنى كه از آنها بهره برده را آورده است هر چند در اين ميان از چند منبع خاص بيشتر بهره برده است. منابع منابع اين كتاب عبارتند از مهمترين كتب روايى و تاريخى شيعه و اهل سنت كه غالبا مشتمل بر منابع كهن و اصول اوليه است هر چند در مواردى هم به كتب متاخر و حتى معاصر ارجاع شده است. كمال الدين، غيبت نعمانى و غيبت شخ طوسى، كفاية الاثر، صحاح اهل سنت از جمله اين منابعاند. مؤلف در اين كتاب قصد جمع آورى روايات مربوط به امام عصر را داشته و اظهار نظر يا سخنى از خود ارائه نمى كند. در پايان هر باب به بقيه روايات مربوط به آن باب در منابع ديگر يا ابواب ديگر كتاب حاضر اشاره مى كند. تنها در مواردى در پاورقى نكاتى را ذكر كرده است. كتاب منتخب الاثر قابل توجه نويسندگان بعدى قرار گرفته و به آن ارجاع داده و از آن استفاده كرده اند.