منابع مشابه بیشتر ...

5e25fc566123e.JPG

تأملی بر مذهب سراینده «علی نامه» تنها بازمانده میراث حماسی شیعه قرن پنجم

محمدرضا هدایت پناه, حسین هدایت پناه

منظومه علی نامه که هویت سراینده آن نامعلوم، ولی با تخلص «ربیع» شناخته می شود در ۴۸۲ ق سروده شده و کهن ترین منظومه شیعی است که به همت استاد شفیعی کدکنی با مقدمه ای عالمانه به جامعه علمی عرضه شده است. هرچند بیشتر پژوهشگران حوزه ادبیات فارسی آن را مورد توجه قرار داده اند، اما با توجه به محتوای این منظومه که شجاعت ها و دلاوری های امیرالمؤمنین × در دو جنگ جمل و صفین براساس روایات مورخ مشهور ابومخنف (م. 157) به نظم کشیده، از زاویه تاریخی نیز بسیار حائز اهمیت است. آنچه در مرحله نخست درباره این میراث مکتوب کهن شیعه اهمیت دارد، مذهب شاعر است. آنچه که برخی در این موضوع نوشته اند تشیع ربیع را به صورت کلی اثبات می کند که با تسنن محب اهل بیت ^ نیز قابل جمع است. این نوشتار با ارائه مولفه های مهم اندیشه های تشیع اعتقادی و انطباق آنها بر منظومه علی نامه، تشیع امامی سراینده آن را ثابت کرده است.

5e03b06e08fc4.JPG

فتیان الشاغوری، شاعر شیعی مجهول

شهاب‌الدین فتیان شاغوری (530-615)، ادیب و شاعر دشمقی در سده ششم و اوایل سده هفتم هجری است که دیوان اشعار وی به تصحیح احمد الجندی منتشر شده و محتوای آن عمدتا شامل قصایدی در مدح پادشاهان و امیران و وزیران است. درباره مذهب و عقیده وی تقریبا همه منابع سکوت کرده‌اند، اما نویسنده این مقاله، شواهد متعددی از لابه‌لای دیوان وی ارائه داده که نشان دهنده اعتقادات شیعی شاعر و ارادت وی به اهل بیت علیهم السلام است و چنین نتیجه گرفته که فتیان شاغوری، شاعر شیعه ناشناخته‌ای است که تا کنون هیچ یک از نویسندگان شیعه، به تشیع وی پی نبرده‌اند.