کیسانیه نخستین فرقه شیعه است که در اواخر قرن اول پدید آمد و تحولات مهمی را در تاریخ اسلام به وجود آورد.این نخستین فرقهای به شمار میآید که در آن ادعای مهدویت شده است.این فرقه زیاد دوام نیاورد و به سبب انشعابات و دلایل دیگر،به تدریج در فرقههای دیگر مثل امامیه و غلات منحل شد و سرانجام منقرض گشت.
گزافه گویى درباره افراد و شخصیتها درمیان اقوام و ملل مختلف سابقه دیرین دارد. انسان به خاطر علاقه به خود و باورهاى خود دوست دارد رهبران و پیشوایان دینى و سیاسى اجتماعى خود را بیش از آنچه که هستند بزرگ جلوه دهد. زمانى که این پندار و تصور غلط نشانه عشق و ایمان به آنان تلقى شود موجب سقوط در وادى هولناک غلو مى گردد.
واقعه عاشورا، از رویدادهای مهم تاریخ مسلمانان است. شهادت فرزند خردسال امام حسین(ع)، از حوادث بزرگ آن روز به شمار می¬آید. در گزارشهای تاریخی در مورد نام، سن و چگونگی شهادت آن، اختلاف زیادی وجود دارد؛ موضوعی که در گستره زمانی آغاز تا پایان قرن پنجم به مورد بررسی نشده است بنابراین، پرسشی که مطرح می¬شود آن است که گزارشهای تاریخی پنج قرن نخست قمری درباره شهادت کودک امام حسین(ع) چگونه نقل شده است؟(سؤال) علت اختلاف در نقل این حادثه، بی¬دقتی برخی تاریخنویسان، اغراق¬گویی برخی دیگر و روایت آنان از یک¬دیگر بوده است.(فرضیه) عرضه تصویری روشن و واقعی از این موضوع، نگارنده¬گان را به کاوش واداشته تا پس از بررسی سیر دگرگونی گزارش¬ها، بتوان گزارش¬ درست را شناسایی کرد.(هدف) این نوشتار، با روش توصیفی - تحلیلی به مطالعه گزارش تاریخی شهادت کودک امام حسین(ع) و تطور آن پرداخته است.(روش) شهادت کودک و نام قاتل وی در منابع روشن است، در عوض، منابع راهی برای شفاف ساختن سن و نام او نمی¬گشایند. البته تولد کودک در روز عاشورا و درخواست آب برای کودک از سوی امام(ع)، تنها برای عاطفی کردن داستان، بدان افزوده شده است.(یافته)
نیمه نخست قرن سوم هجری برای تشیع دوران سختی بود؛ زیرا از یک طرف فشار دستگاه حکومت و از طرف دیگر، پدید آمدن فرقه ها و انشعابات، مشکلات را دو برابر کرد. عمده فرقه های شیعه در این زمان، فرقه زیدیه، فطحیه و واقفیه بودند که نقش مهمی در تحولات آن دوره داشتند.فرقه ی زیدیه، از همه مهم تر بود زیرا در زمینه سیاسی فعالیت و علیه دولت عباسی قیام کردند؛ گرچه اکثراً منجر به شکست زیدیه شد ولی با پشتوانه این قیام ها به رشد و نمو خود ادامه دادند و بالاخره موفق به تشکیل دولت در طبرستان شدند. از سوی دیگر فعالیت های علمی چشم گیری داشتند. شخصیت های برجسته ای مثل قاسم رسی ظهور کردند که پایه گذار اندیشه مکتب زیدیه بود. واقفیه فرقه دیگری است که در جامعه شیعی زندگی می کردند و به خاطر نفوذی که داشتند از لحاظ علمی از همه فعال تر بودند و فعالیت عمده آنان، ترویج احادیث مهدویت بود. اسماعیلیه در این زمان مخفیانه فعالیت می کردند گزارشی از فعالیت های آنان ذکر نشده است. فطحیه فرقه ی دیگری بود آن ها با وجود انحرافاتی که داشتند نقش مهمی در احادیث شیعه ایفا کردند. این نوشتار در صدد بررسی زمینه فعالیت فرقه های شیعی در این نیم قرن است به ویژه زیدیه که هم زمان، فعالیت سیاسی و علمی را انجام می دادند.