کتابخانه مجازی ادبیات

چالش‌های میان عقل و دین در ادبیات اسلامی در دو حوزه بوده است؛حوزه‌ اصول بنیادین اعتقادی و حوزه شریعت و احکام عملی.در حوزه اخیر پیروزی‌ از عقل در استنباط احکام شریعت به تدریج عنوان اجتهاد به خود گرفت.اجتهاد در بستر تاریخ تعریف واحد و ثابتی برای خود حفظ ننمود،و به حسب‌ متقضیات زمان توسط متفکرین دگرگون شد.مکاتب اهل سنت باب اجتهاد را مسدود اعلام کردند،و پیروان مکتب تشیع،در معرفت احکام شریعت به سطح‌ وسیعی اجتهاد را توسعه بخشیدند.توسعه اجتهاد در میان شیعیان موجبات فربه‌ شدن دانشی تحت عنوان«علم اصول فقه»را فراهم ساخت.شیعیان به موازات‌ حوزه شریعت در بخش مباحث کلامی نیز خود را از قیدوبند بحث‌های سنتی‌ اشارعه و معتزله رها کرده و الهیاتی تحت عنوان«حکمت متعالیه»که می‌توان آن‌ را«حکمت شیعی»نامید تأسیس نمودند.این حکمت مبتنی است بر تعقل‌ بشری،و تدوین به آموزه‌های وحیانی،و تعلیمات پیامبر و اهل بیت او(ع).علم‌ اصول در سیر تاریخی خود رشد تکاملی داشت و در مدارس مختلف به روش- های متفاوتی تدوین و ارائه شده است. در این مقاله نویسنده بر آنست تا به نحو اجمال تحول علم اصول فقه شیعی‌ و روش‌ها و مکتب‌های آن را مورد بررسی قرار دهد.