توسل به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع ) از امتیازهای خاص فرهنگ تشیع به شمار می رود که ریشه در آیات و روایت ها دارد. از آنجایی که هر یک از امامان (ع ) مظهر یکی از اسمای حسنای الهی هستند، در حین توسل به ایشان ، بایستی به نوع مظهریت و تجلی ویژه آنها توجه کرد. ازاین رو، هنرمندان صفوی، بازنمایی توسل به امام رضا(ع ) را که دارای ارزش معنوی و نمایانگر سنت مضمونی است ، در قالب باور اعتقادی به تصویر کشیدهاند. هدف مقاله حاضر، بررسی جلوههای بصری نگاره "نجات مردم دریا توسط امام رضا(ع )" به شیوه آیکونولوژی به عنوان یکی از رویکردهای جدید در زمینه روش های کیفی در حیط ه هنر است . این روش پویا و همه جانبه نگر، در نیل به معنا و محتوای آثار هنری به ویژه نگارگری ایرانی که فراتر از زیبایی بصری دارای نظام پیچیده و گستردهای از ظرایف ارزش های اخلاقی ، عرفانی ، اجتماعی و روان شناسی بوده، شایان توجه است . زیرا فرایند تفسیر اثر هنری طی سه مرحله راهبردی توصیف ، تحلیل و تفسیر، پژوهش ها را به صورت نظاممند توسعه می دهد. نوشتار پیش رو، ضمن مط العه تاریخچه آیکونولوژی و ویژگی ها رگیر به ب ی سرر آی رگونوک افیک نگاره یادشده می پردازد. روش ، آیکونولوژی و گردآوری دادهها به صورت کتابخانه ای و اسنادی است . بررسی ها نشان می دهد نگارگری دوره صفویه بازتاب تحول بنیان های فکری هنرمندان آن دوره بوده که متاثر از شرایط و اوضاع اجتماعی خاص آنها است . بنابراین روش تاویلی مانند آیکونوگرافی موجب بازشناسی و معرفی ارزش های نمادین در این آثار می شود.

منابع مشابه بیشتر ...

5e1e0ebb88390.JPG

نقش باورهای شیعی در معماری عصر صفوی

عبدالله متولی, محمدحسن بیگی, شبنم حسین آبادی فراهانی

با رسمی شدن مذهب تشیع در ایران عصر صفوی معماری نیز دوره جدیدی را آغاز نمود که بخشی از آن برگرفته از تعالیم و باورهای شیعی آن دوره بود. دوره صفویه آخرین تکاپوهای معماری سنتی در ایران عصر اسلامی از جهت سبک و نوآوری محسوب میشود که البته باورهای شیعی در روزگاران پیش از صفویه نیز بر آن تاثیر نهاده بود و این تاثیرات به زودی موجب گسترش ابنیه اسلامی با کاربری فرهنگی و مذهبی جدید گردید، این نوشتار در پی بررسی نقش تشیع و باورهای شیعی در معماری عصر صفوی با توجه به نشانه ها و عوامل نمادین آن است. سوال اصلی پژوهش این است که اندیشه های شیعی چه نوع تحولی در سبک و شیوه های معماری عصرصفوی بر جای گذاشت؟ در پاسخ باید گفت از آنجا که هنر ارتباط عمیقی با مذهب و سیاست دارد و از طرفی باورها و اعتقادات حاکم در هر دوره ای بر هنر اثرگذار بوده است، معماری این عصر نیز تحت تاثیر این عوامل قرار داشت و در دوره صفوی با نفوذ اندیشه ها و تفکرات شیعی و رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران، شاهد تغییر و تحول در سبک معماری و تزیین بناها با رویکرد و درون مایه هایی شیعی هستیم.

5cd031156ddff.JPG

وقفنامچه ای به قلم ادبیانه آقا حسین خوانساری برای میرزا رضیا محمد برای حرم امام علی و امام حسین(ع)

رسول جعفریان

از میــان آثــار برجایمانــده ادبــی آقاحســین خوانســاری، وقفنامــه ای اســت کــه بــرای میــرزا رضیــا محمــد نوشــته و تمــام تــلاش خــود را بــرای نــگارش یــک متــن ادبــی در چارچـوب وقـف بـا اسـتفاده از آیـات و احادیـث بـکار بـرده اسـت. نسـخهای از وقفنامـه آقاحسـین بـرای میـرزا رضیـا در نسـخه شـماره 2570دانشـگاه (فریـم )60-58و نیـز نسـخه شـماره 1997دانشـگاه (فهرسـت: ( )604/8فریـم )171-165آمـده اسـت. نویسـنده، متـن حاضـر را از روی نسـخه 1997تهیـه کـرده و بـا نسـخه 2570مقابلـه و مـوارد افـزون یـا متفـاوت را در کروشـه افـزوده اسـت.