این حرکت عظیم از ترجمه و تفسیر قرآن تا تطبیق عصری آن و بازگشت به آموزههای قرآنی و دینی و همه امور مرتبط بدان در درون گفتمانی شیعی-انقلابی-مدرن موجب تحولاتی خیرهکننده و عظیم در سراسر جهان اسلامی شد و سایر مسلمانان را نیز به دنبال خود روان ساخت. 23گرایش بازرگان به علم جدید،البته هیچگاه محدودههای سنت در تفسیر قرآن را خدشهدار نکرد و در حقیقت«استفاده از روشهای جدید برای مطالعه تفسیری،مانند روشهای ریاضی که مهدی بازرگان در سیر تحول قرآن و تفسیر پابهپای وحی مورد استفاده قرار داده است، باتوجه به ابعاد شخصیتی که از شخص مفسر شناخته شده است،گامی در جهت توسعه روشهای تفسیری بوده است و بهمعنای نفی روشهای سنتی نیست»24«از میان آثار متعدد بازرگان،باد و باران در قرآن یک تفسیر علمی موضوعی تمامعیار است. طالقانی که با مجامع علمی درجه اول عصر خود رابطه داشت و خود نیز مطالعات و تجارب اجتماعی و سیاسی فراوانی کسب کرده بود،مکتب تفسیری خاصی را دنبال میکرد که ضمن پایبندی به مباحث و علوم اولیه برای فهم و تفسیر قرآن،آن را از مهجوریت و سکون خارج کرده و به کتابی مؤثر در اخلاق و منش و سرنوشت مسلمانان بدل کند. 32 -اثر تفسیری دیگر،تفسیر جزء سیام قرآن مجید به نام تفسیر نوین از شادروان استاد محمد تقی شریعتی(متولد 1286 و متوفای 1366 خورشیدی)مؤسس کانون نشر حقایق اسلامی،پدر دکتر علی شریعتی و از مصلحان برجستهء قرن اخیر در ایران است.
خلّف المستشرقون أسلاف الباحثین الغربیین حالیاً تراثاً لا بأس به من الدراسات المشرقیة والإسلامیة إستفاد منه هؤلاء الباحثون، فالإستشراق تحوّل إلى مجالات علمیة بحتة أصبحت تدرسها الکلیات ومراکز الأبحاث، لکنّ تلک الأبحاث بقیت تخدم أهداف ومصالح الغرب الإمبریالیة فی بعض الموارد، إلا أن الکثیر منها حالیاً نابعة عن وجدان باحثین غربیین أحرار یصنّفون الکتب والأبحاث من أجل إرضاء أطماحهم البحثیة واستکمالاً لمسیرتهم العلمیة. ومن جملة الحقول البحثیة المهمة التی کتب فیها الباحثون الغربیون الکثیر من هذه الدراسات، هی الدراسات الإسلامیة والحدیث الشریف منها بالتحدید سیّما الحدیث الشیعی. ومن هؤلاء الباحثین المعاصرین أستاذ جامعة إدینبرا الدکتور أندرو ج. نیومان الذی شهدنا له العدید من المساهمات فی حقل الفکر الإمامی وبالتحدید دراساته فی الحدیث الشیعی وجهود علماء الإمامیة فی العصر الصفوی وتحدیداً فی موضوع جدلیة الدین والعلماء مع السیاسة ورجالها. وما نهدف إلیه من دراستنا هذه هو نقد کتاب الباحث نیومان الهامّ عن تاریخ الحدیث الشیعی فی القرون التأسیسیة للمذهب الإمامی وأثر النهجَین الفکریَین الهامَّین عند علماء الإمامیة وهما: النهج الأصولی والنهج الإخباری الذی یمثله قم والقمّیون آنذاک فی تدوین أقدم ثلاثة مجامیع روائیة عند الشیعة الإمامیة: المحاسن للبرقی (توفی بین 274ـ280 ه/ 887ـ893 م) وبصائر الدرجات للصفّار القمّی (ت 290 ه/ 903 م) والکافی فی علم الدین للکلینی الرازی (ت 329 ه/ 941 م) وفق منهج التحلیل التاریخی والإستقرائی للنصوص التاریخیة والروائیة سیّما من تلک الکتب.