کتابخانه مجازی ادبیات

سلف این کتاب را می‌توان ریاض العلما دانست که میرزا عبد الله‌ هم البته به صورت مستقل شرح حال تعدادی از علمای سنی را نوشته‌ بود اما نویسنده روضات آن‌ها را درهم آمیخت. آیا ایشان نیز نگاه تاریخی به‌ شیعه داشته‌اند؟و آیا می‌توان از کتابی از اهل تسنن در این زمینه‌ نام برد که نگاه علمی هم به قضیه داشته باشد و نه تبلیغاتی و جنجالی؟ استاد جعفریان:انصاف که بین کل فرق اسلامی،گوهر کمیابی‌ است. در همان دوره در هند نیز مرحوم میرحامد حسین فعالیت‌های این چنینی را با عنوان عبقات‌ الانوار و آثار دیگر که روش کار آن‌ها بیشتر سنتی،اما با تتبعی‌ وسیع‌تر از گذشته بود،در شیعه‌شناسی برداشت،ولی به‌هرحال‌ قابل مقایسه با کارهای علامه امینی نبود. این اولین‌ نداهای شیعی است که دولت عثمانی به عنوان مرکز اسلام سنی‌ می‌شنوده و علمای شیعه برای اتحاد اسلامی،بسیار با دولت اسلامی‌ همراهی کردند؛ولی در این زمان عثمانی خود در نهایت ضعف و در حال اضمحلال بود. استاد جعفریان:کارهایی که در قاهره از این دوره به بعد،صورت‌ می‌گیرد،تحت تأثیر همین نگاه آیت الله بروجردی و البته مسبوق به‌ فعالیت‌های مرحوم میرزا محمد تقی قمی است که پیش از آقای‌ بروجردی فعالیت خود را آغاز کرده بود. در پنجاه سال گذشته،منهای سؤال اصلی در مورد اصل و منشاء ریشه‌ی شیعه،نظری را شیعیان بسیار بر آن تأکید کردند مبنی بر این‌ که دو نوع شیعه معتدل و افراطی وجود دارد و به اهل تسنن گفتند که‌ اگر بین این دو تفاوت قائل شوید،مشکل بین مذاهب اسلامی حل‌ شده است.

عمده پژوهش‌های جعفریان درباره تاریخ تشیع است. زمینه‌های دیگر پژوهش‌های وی عبارت اند از: تاریخ سیاسی صدر اسلام، تاریخ تشیع و تاریخ دوره صفوی. کتاب‌هایی چون تاریخ سیاسی اسلام (سیره رسول خدا و سیره خلفا)، تاریخ تشیع در ایران، اطلس شیعه و نیز سیاست وفرهنگ روزگار صفوی از جمله کارهایی است که در این زمینه‌ها منتشر کرده‌است. در زمینه تاریخ معاصر نیز کتاب جریانها و سازمان‌های مذهبی سیاسی بین سالهای ۱۳۲۰ – ۱۳۵۷ را نوشته‌است. مجموعه مقالات جعفریان در هجده مجلد به چاپ رسیده‌است. آثار چندی نیز به عنوان تصحیح و ترجمه از وی انتشار یافته‌است. جعفریان درباره تاریخ حجگزاری ایرانیان نیز تحقیقات و مقالاتی داشته که در کتب و نشریات مختلفی چاپ شده‌است.(نک: پنجاه سفرنامه حج قاجار، ج۱، اولین مقاله)او در زمینه تصحیح نسخه‌های خطی سفرنامه‌های حج ایرانیان سالها فعالیت کرده و مجموعه‌ای از آنها را به صورت مستقل و نیز در مجموعه‌ای با نام پنجاه سفرنامه حج قاجار(نشر علم، تهران، ۱۳۸۹)چاپ کرده‌است.