اسلام از دیرباز در بسیاری از کشورهای آفریقایی گسترش پیدا کرده است و مردم این قاره با وجود تمامی آداب، رسوم و سنت های قبیله ای، اسلام را به عنوان آیینی الهی پذیرفته اند. با وجود حضور دولت فاطمیان در شمال آفریقا و نقش تصوف با گرایشات شیعی ، اما این تفکر در شکل سیاسی و فقهی آن هیچ گاه مجال طرح نیافت و تنها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران که توجه به معارف اهل بیت (ع) وارد مرحله جدیدی شد، مسلمانان کشورهای آفریقایی مانند بنین به تشیع روی آوردند. قبل از پیروزی انقلاب، بین ایران وکشور بنین روابط سیاسی بر قرار نبود و مسلمانانا این کشور نمی توانستند به صورت مستقیم در جریان مسائل قرار گیرند. پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی ، طلاب زیادی از کشورهای آفریقایی و از جمله بنین برای تحصیل وارد حوزه های علمیه قم شدند و به فراگیری علم و دانش پرداختند و با اعزام مدیران و مبلغین به این کشور آفریقایی و تاسیس مراکز و مدارس دینی برای نشر معارف اهل بیت(ع)، اقداماتقابل توجهی در رشد تشیع صورت گرفت. تعامل و ارتباط سازنده با ائمه جمعه و جماعات از جمله مواردی است که در پؤوهش حاضر حاضر به عنوان عوامل توسعه دهنده معارف ناب اهل بیت (ع) در بنین از بستر تحقیقاتی کتابخانه ای و مطالعات میدانی معرفی شده است.

منابع مشابه بیشتر ...

626118cc57bba.JPG

الحقبة التأسیسیة للتشیع الاثني عشري: حوار الحدیث بین قم وبغداد تألیف الدکتور أندرو ج. نیومان؛ عرض ودراسة

علی زهیر هاشم الصراف

خلّف المستشرقون أسلاف الباحثین الغربیین حالیاً تراثاً لا بأس به من الدراسات المشرقیة والإسلامیة إستفاد منه هؤلاء الباحثون، فالإستشراق تحوّل إلى مجالات علمیة بحتة أصبحت تدرسها الکلیات ومراکز الأبحاث، لکنّ تلک الأبحاث بقیت تخدم أهداف ومصالح الغرب الإمبریالیة فی بعض الموارد، إلا أن الکثیر منها حالیاً نابعة عن وجدان باحثین غربیین أحرار یصنّفون الکتب والأبحاث من أجل إرضاء أطماحهم البحثیة واستکمالاً لمسیرتهم العلمیة. ومن جملة الحقول البحثیة المهمة التی کتب فیها الباحثون الغربیون الکثیر من هذه الدراسات، هی الدراسات الإسلامیة والحدیث الشریف منها بالتحدید سیّما الحدیث الشیعی. ومن هؤلاء الباحثین المعاصرین أستاذ جامعة إدینبرا الدکتور أندرو ج. نیومان الذی شهدنا له العدید من المساهمات فی حقل الفکر الإمامی وبالتحدید دراساته فی الحدیث الشیعی وجهود علماء الإمامیة فی العصر الصفوی وتحدیداً فی موضوع جدلیة الدین والعلماء مع السیاسة ورجالها. وما نهدف إلیه من دراستنا هذه هو نقد کتاب الباحث نیومان الهامّ عن تاریخ الحدیث الشیعی فی القرون التأسیسیة للمذهب الإمامی وأثر النهجَین الفکریَین الهامَّین عند علماء الإمامیة وهما: النهج الأصولی والنهج الإخباری الذی یمثله قم والقمّیون آنذاک فی تدوین أقدم ثلاثة مجامیع روائیة عند الشیعة الإمامیة: المحاسن للبرقی (توفی بین 274ـ280 ه‍/ 887ـ893 م) وبصائر الدرجات للصفّار القمّی (ت 290 ه‍/ 903 م) والکافی فی علم الدین للکلینی الرازی (ت 329 ه‍/ 941 م) وفق منهج التحلیل التاریخی والإستقرائی للنصوص التاریخیة والروائیة سیّما من تلک الکتب.