کتابخانه مجازی ادبیات

در این مقال، سخن از رسالت بزرگى است که حوزه‏هاى علمیه و عالمان دین و دستگاه‏هاى پیام رسانى دینى بر عهده دارند و آن تبیین دقیق و روشنِ مکتب اهل بیت است و رساندن پیام آن به مسلمانان جهان از هر قوم و نژاد و با هر مذهب و مسلک. زیرا این مکتب، اگر درست و روشن و به دور از فرقه‏گراییهاى کور و غرضها و کینه‏ورزیها، مجال یابد در عرصه‏ها و میدانهاى علمى، سخن و پیام خود را به گوش اهل فکر برساند و توده‏هاى مسلمان، یا گوهر و جوهر آن آشنا شوند، بى گمان توان آن را دارد که انسان امروز را به سرچشمه‏هاى روشنایى برساند و از گرداب حیرت رهایى بخشد. اکنون، که پاره‏اى از بازدارنده‏ها برداشته شده و کم و بیش، به برکت انقلاب اسلامى فرصتهایى به وجود آمده و گشایشهایى پدید، هرگونه فرصت سوزى، پیامدهاى زیانبارى را در پى خواهد داشت. آن چه در این مقال نسبت به آن هشدار داده شده این که حوزه‏هاى علمیه و عالمان دین، در این سى و اند سال از این فرصتها بهره‏هاى لازم را نبرده‏اند و در ابلاغ معارف بلند و روح بخش مکتب اهل بیت، به جهان تشنه این مکتب، کارنامه درخشانى ندارند و اگر همین سیر ادامه یابد، در آینده نیز نخواهند داست. و این که چرا و چه بازدارنده‏هایى بر سر راه بوده و حوزه‏ها با چه کاستیهایى دست و پنجه نرم مى‏کنند که نتوانسته و نمى‏توانند از عهده این رسالت بر آیند و جایگاه مکتب اهل بیت و مرجعیت علمى آن را بنمایاند، پرسشى است که نیاز به بررسیهاى فراوان دارد که به بخشهایى از آن در این مقال اشاره شده است.

شیعه امامیه که یکی از جریانهای جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تولیدات اندیشه‌ای، از جایگاه مهمی برخوردار است. در این زمینه حضور امامان شیعه طی 250 سال، بر تولید گسترده و عمیق اندیشه این مذهب، تأثیر شگرفی گذارده است. از طرفی با توجه به جایگاه این مذهب، نحوه تعامل آن با مذاهب دیگر اسلام بر کیفیت مناسبات و همبستگی اجتماعی جهان اسلام بسیار مؤثر است. از این رو در این نوشتار ارتباط شیعیان با اهل­‌سنت و غالیان به مثابه‌ دو فرقه مذهبی از منظر نشانه شناختی فرهنگی در حوزه روایات ائمه اطهار(ع) مورد توجه و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس، غالیان به دلیل آنکه «دیگری فرهنگی نزدیک» به شمار می‌­روند، تعارضات هویتی جدی‌تری با شیعه امامیه در مقایسه با اهل­‌سنت ـ به عنوان «دیگری دور» ـ دارند. حاصل این روند توصیه به عدم ارتباط با غالیان و ارتباط حسنه و محترمانه با اهل­‌سنت در دو سطح اعتقادی و رفتاری است.