هدف از این پژوهش، بررسی الگوی تبلیغی امام صدر در تعامل با شیعیان لبنان با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون است. برای گردآوری و شناسایی مضامین مرتبط با الگوی تبلیغی امام صدر، ابتدا مبانی نظری اندیشمندان اسلامی بررسی شد، سپس با مطالعه کامل کتاب «گامبهگام با امام» (12 جلدی)، مضمونهای مرتبط استخراج و کدگذاری گردیده است. بررسی مجموعهی آثار و فعالیتهای امام موسی صدر نشان میدهد، ایشان الگوی متفاوتی از تبلیغ دین ارائه میکند. امام، مبلّغ را یک مُصلِح اجتماعی میداند و با تاکید بر توجه به عدالتطلبی از سوی مبلّغان، آنان را بر استقامت در راه تبلیغ فرا میخواند. هدف مبلِّغ از دیدگاه وی، پرورش انسان در راه کمال است و نقش اصیل عالم دین را انسانسازی و تربیت انسان میداند. امام در تبلیغ خود، از دو ابزار سخنرانی و گفتگو بیش از ابزارهای دیگر بهره گرفتهاند. ایشان در بُعد شیوههای تبلیغی، پنج شیوهی: تسامح و سهلگیری، استفاده از دین در امور زندگی، تبلیغ عملی مبتنی بر خدمت، تبلیغ مبتنی بر فطرت و الگوسازی را شیوههای مُرجَح تبلیغی معرفی میکند. ایشان، خدمت به مردم را کارکرد اصلی ادیان میدانند و بر این باورند، تبلیغ دین از طریق خدمترسانی به مردم و توجه به وضع معیشتی آنان میتواند در افزایش گرایش به دین موثر باشد؛ لذا در حوزهی مخاطبشناسی، مطالعه میدانی مسائل اجتماعی و شناخت مخاطب و آشنایی با نیازهای روحی را ضروری میداند.
تنشها و رقابتهای شیعی ـ سنی در نتیجه تحولات بعد از جنگ عراق، ازجمله دستیابی گروههای شیعی عراق به قدرت سیاسی و مقاومت حزبالله در مقابل اسرائیل در جنگ سیوسه روزه در سال ۲۰۰۶، برجستگی خاصی را نشان میدهد. اما این تنشها با منافع و رویکرد سیاست خارجی بخش عمدهای از دولتهای اقتدارگرای عرب منطقه نیز در ارتباط است. در این مقاله به نگرانی این دولتها از شکلگیری الگوهای جدید سیاسی ناشی از تحولات جهان شیعی از جمله دولت ـ ملتسازی دموکراتیک در عراق و الگوی مقاومت غیردولتی در لبنان و همچنین رویکردهای آنها در این خصوص پرداخته میشود.