کتابخانه مجازی ادبیات

كتاب نقض، تأليف عبد الجليل رازى قزوينى، دانشمند شيعىِ قرن ششم است كه در ردّ كتاب بعض فضائح الروافض نوشته شده است. اين كتاب - كه حدود پنجاه سال پيش از حمله مغول تأليف شده - از جهت اطلاعات مفيدى كه در باره نام كتاب‏ ها و محلّات و مدارس و كتاب‏خانه‏ هاى شيعه در شهرهاى ايران مى‏ دهد - كه از برخى از آن ها اثرى نيست -، قابل توجّه است. كتاب نقض در نيمه قرن ششم به رشته تحرير در آمده و از نظر زبانى، تحت تأثير سه جريان سبكى قرار دارد: سبك نثر دوره سامانى، سبك نثر دوره غزنوى و سلجوقى اوّل و سبك نثر فنّى. همچنين از ديدگاهى ديگر برخى واژه ‏ها و تركيبات اين كتاب، تحت تأثير لهجه اهالى رى است. در بخش اوّل اين مقاله، به محتواى اين كتاب از جهت اهميت و ارزش مطالب، پرداخته شده و در بخش دوم، پس از توضيح ويژگى‏ هاى سبكى سه دوره نثر فارسى، با آوردن نمونه‏ هايى از متن كتاب، جلوه‏هاى اين سه دوره، همچنين نقش زبان رى در اين كتاب، بررسى شده است.