اين كتاب از جمله آثارى است كه به بيان مناقب و فضايل معصومين مىپردازد و پس از سال 550 توسط محمد بن على ابن شهر آشوب تأليف شده استآنگونه كه از مقدمه آن برمىآيد مؤلف از مناقب پيامبر(ص)، ائمه و صحابه سخن گفته كه در نسخ فعلى موجود نيست، بلكه در چاپهاى كنونى كه در چهار جلد تنظيم شده از زندگي و فضائل رسول خدا شروع شده و به امام حسن عسكرى عليهالسلام ختم شده و از امام عصر(ع) سخنى در آن نيست. همچنين بعضى از مطالبى كه مؤلف در كتب ديگر خود به مناقب ارجاع داده در چاپهاى موجود يافت نمىشود نسخههاى خطى موجود كه كتابت بعضى از آنها به سال 777 ه- مىرسد نيز همين مقدار هستند، اما آنچنان كه آقا بزرگ در الذريعه اشاره كرده حجم كتاب بسيار بيشتر بوده و تمام كتاب به دست ما نرسيده است حسين بن جبر شاگرد ابن شهر آشوب كتاب مناقب را تلخيص كرده و (نخب المناقب) نام نهاده است. اوصافي كه ابن جبر براي مناقب آورده موجد اين پندارست كه نسخه مناقب موجود در دست او از مناقب موجود نزد ما كامل تر بوده است. اثر ديگر ابن شهرآشوب، مثالب النواصب را مىتوان تكميلكننده كتاب مناقب دانست. مناقب ابن شهر آشوب مانند همه كتب مناقب و فضائل، مشتمل بر مطالبى عجيب و غريب است كه گاه منحصر به نقل مؤلف مىباشد و در جاى ديگرى يافت نمى شود. اين كتاب نخست در 1313ق. در بمبئي و پس از آن به كرّات در ايران و عراق چاپ شده است.
با رحلت رسول خدا، توجه به رویکرد صلحمحورِ آن حضرت به منظور حفظ انسجام جامعة اسلامی و اتحاد مسلمانان کمتر شد. اما با شروع خلافت امیرالمؤمنین و التزام عملی ایشان به قرآن و سنت پیامبر، توجه به این امر نیز رنگی تازه به خود گرفت. مروری بر عملکرد امام در دوران کوتاه خلافت ایشان و مطالعة موردی جنگ جمل، بر پایة کهنترین متون تاریخی، براین امر گواه است. بر این اساس، پرسش پژوهش حاضر آن است که چه مستندات تاریخیای از نحوة عملکرد امام علی در وقایع پیرامون جنگ جمل وجود دارند که با بهرهگیری از آنها بتوان بر توجه آن حضرت به حفظ انسجام جامعة اسلامی و اتحاد مسلمانان با رویکردی صلحمحور صحه گذارد؟ نتیجة این پژوهش توصیفی - تحلیلی، آن است که ایشان با محوریت جلوگیری از ایجاد افتراق در جامعه، ضمن شفافسازی اوضاع برای مردم و فرستادن نمایندگانی نزد فتنهانگیزان، با رویکردی صلحطلب کوشیدند تا از منتهی شدن فتنه به جنگ جلوگیری نمایند. همانطورکه پس از اتمام نبرد، با پرهیز از خشونت و رفتار دینمحور با بازماندگان، عدممماشات در امور جامعة اسلامی (انتخاب حکمران) و نوشتن نامه و تشریح وقایع برای مردم کوفه و مدینه، در حفظ انسجام جامعة اسلامی و اتحاد مسلمانان کوششی حداکثری داشتند.
صحابهنگاری که به طور جدی از قرن سوم هجری آغاز گشت، با ورود اسلام به سایر سرزمینهای اسلامی راه یافت؛ زیرا صحابهنگاران، اصحاب را واسطه میان پیامبر و امت و نیز آشنایان به سنت و سیره رسول خدا میپنداشتند. اما صحابهنگاریهایی که در مناطق مختلف تدوین شد، تحتتأثیر جریانات فکری ـ سیاسی، شکلهای مختلفی به خویش گرفت و علاوه بر کمیت و حجم، در محتوا و روایات این آثار، تأثیرات بسزایی برجای نهاد. این جریانات فکری ـ سیاسی، سبب گشت تا صحابهنگاران در پی حل، پاسخگویی و یا مقابله با این تفکرات، روایاتی را از اصحاب انعکاس دهند، که در جهت تأیید ایدئولوژی مورد توافق خویش و یا در راستای حاشیهرانی گفتمانهای نامطلوب جامعه باشد. پژوهش پیش روی، تلاش خواهد کرد تا شیوة بازیابی الاستیعاب در ترجمه خلفای نخستین را تحلیل کند تا نشان دهد که اگرچه این کتاب، به بازتاب همان روایات سدههای نخست هجری میپردازد، گزینش، چینش و چگونگی کاربرد واژگان آن در جهت طرد و یا برجستهسازی برخی از اصحاب شکل گرفته است تا به فرآیند سیاسی ـ مذهبی زمانه پاسخ قاطعی دهد و یا در جهت تأیید این فرآیندها و ایدئولوژیها حرکت نماید.
اين كتاب از جمله آثارى است كه به بيان مناقب و فضايل معصومين مىپردازد و پس از سال 550 توسط محمد بن على ابن شهر آشوب تأليف شده استآنگونه كه از مقدمه آن برمىآيد مؤلف از مناقب پيامبر(ص)، ائمه و صحابه سخن گفته كه در نسخ فعلى موجود نيست، بلكه در چاپهاى كنونى كه در چهار جلد تنظيم شده از زندگي و فضائل رسول خدا شروع شده و به امام حسن عسكرى عليهالسلام ختم شده و از امام عصر(ع) سخنى در آن نيست. همچنين بعضى از مطالبى كه مؤلف در كتب ديگر خود به مناقب ارجاع داده در چاپهاى موجود يافت نمىشود نسخههاى خطى موجود كه كتابت بعضى از آنها به سال 777 ه- مىرسد نيز همين مقدار هستند، اما آنچنان كه آقا بزرگ در الذريعه اشاره كرده حجم كتاب بسيار بيشتر بوده و تمام كتاب به دست ما نرسيده است حسين بن جبر شاگرد ابن شهر آشوب كتاب مناقب را تلخيص كرده و (نخب المناقب) نام نهاده است. اوصافي كه ابن جبر براي مناقب آورده موجد اين پندارست كه نسخه مناقب موجود در دست او از مناقب موجود نزد ما كامل تر بوده است. اثر ديگر ابن شهرآشوب، مثالب النواصب را مىتوان تكميلكننده كتاب مناقب دانست. مناقب ابن شهر آشوب مانند همه كتب مناقب و فضائل، مشتمل بر مطالبى عجيب و غريب است كه گاه منحصر به نقل مؤلف مىباشد و در جاى ديگرى يافت نمى شود. اين كتاب نخست در 1313ق. در بمبئي و پس از آن به كرّات در ايران و عراق چاپ شده است.
اين كتاب از جمله آثارى است كه به بيان مناقب و فضايل معصومين مىپردازد و پس از سال 550 توسط محمد بن على ابن شهر آشوب تأليف شده استآنگونه كه از مقدمه آن برمىآيد مؤلف از مناقب پيامبر(ص)، ائمه و صحابه سخن گفته كه در نسخ فعلى موجود نيست، بلكه در چاپهاى كنونى كه در چهار جلد تنظيم شده از زندگي و فضائل رسول خدا شروع شده و به امام حسن عسكرى عليهالسلام ختم شده و از امام عصر(ع) سخنى در آن نيست. همچنين بعضى از مطالبى كه مؤلف در كتب ديگر خود به مناقب ارجاع داده در چاپهاى موجود يافت نمىشود نسخههاى خطى موجود كه كتابت بعضى از آنها به سال 777 ه- مىرسد نيز همين مقدار هستند، اما آنچنان كه آقا بزرگ در الذريعه اشاره كرده حجم كتاب بسيار بيشتر بوده و تمام كتاب به دست ما نرسيده است حسين بن جبر شاگرد ابن شهر آشوب كتاب مناقب را تلخيص كرده و (نخب المناقب) نام نهاده است. اوصافي كه ابن جبر براي مناقب آورده موجد اين پندارست كه نسخه مناقب موجود در دست او از مناقب موجود نزد ما كامل تر بوده است. اثر ديگر ابن شهرآشوب، مثالب النواصب را مىتوان تكميلكننده كتاب مناقب دانست. مناقب ابن شهر آشوب مانند همه كتب مناقب و فضائل، مشتمل بر مطالبى عجيب و غريب است كه گاه منحصر به نقل مؤلف مىباشد و در جاى ديگرى يافت نمى شود. اين كتاب نخست در 1313ق. در بمبئي و پس از آن به كرّات در ايران و عراق چاپ شده است.