آموزش در حوزه هاى علمیه ما به خلاف تمام مراکز آموزشى دیگر به صورت کاملاً آزاد انجام مى گیرد; یعنى طلاب در انتخاب استاد و مواد درسى مختارند. به درس هر کسى که بخواهند شرکت مى کنند و در بین علوم گوناگونى که در حوزه تدریس مى شود هر کدام را که بخواهند انتخاب مى کنند. دروسى که اساتید حوزه ها شروع مى کنند غالبا به درخواست عده اى از شاگردان انجام مى گیرد. این خلاصه چیزى است که در حوزه هاى علمیه مى گذرد در سالهاى اخیر در حوزه علم ی ه قم که امروزه بزرگترین مرکز آموزش أحکام و معارف دینى است تحولاتى انجام شده و شوراى مدیر ی ت حوزه تشکیل شده و این شورا قدمهایى برداشته است. مقاله حاضر در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول آن به برخى از نواقص حوزه هاى علمیه اشاره شده و در بخش دوم آن به طور فشرده به راه حلها اشاره شده است. مقصود ما این است که ا ولاً روشن شود طلاب حوزه ها با چه مشکلاتى رو به رو هستند.