کتابخانه مجازی ادبیات

مواهب و برکات مقدس اسلامى مسلمانان به ویژه روحانیان بسیاراست . انقلاب اسلامى درایران یک رفرم و تغییر در سطح نبود که در زندگى مسلمانان طرح نو درافکند اندیشه ها را متحول کرد معیارها را دگرگون ساخت ارزشهاى متناسب فطرت بشر را بر جوامع حاکم کرد استعدادهاى نهفته جوانان این مرز و بوم را بلا نده ساخت درجوامع روحانى انجماد را مبدل به روشن بینى عوام زدگى را به اصول مدارى فرد گرایى را به سکان دارى جمع و جامعه تبدیل کرد و علوم و دانش حوزویان را که در جامعه طاغوتى مجال بروز و عینیت نداشت چونان خون در پیکره جامعه تزریق کرد.این تحول آفرینى در عرصه فکر و نظر در حوزه هاى علمیه رشدى چشمگیرر و فزاینده داشت به گونه اى که سخنان نو و بدیع در بدو انتشار مجله امروز نقل صفحات روزنامه هاست . برخى مباحث که در آن روزگار بدعت تلقى مى شد و طرح آنها مایه علمى و شجاعت عمل مى طلبید اکنون ازاصول محرزه و قواعد مورداتفاق همه حوزویان شده است .

نوشته اى که از نظر خوانندگان عزیز مى گذرد ترجمه مقاله استاد ابراهیم احمد با عنوان : ( الصوم عندالفاطمیین) است که به طور خلاصه در باب اختلاف هلال در کشورهاى مختلف اسلامى بحث مى کند. نویسنده سعى دارد ضمن نشان دادن راه حلى براى برطرف ساختن این مساله یک روش عملى یکسان را دراحتساب ماههاى قمرى ارائه دهد تا آغاز وانجام این ماهها خصوصا ماه مبارک رمضان و دو عید فطر و قربان در همه بلاداسلامى در یک روز باشد واز بروزاختلاف جلوگیرى شود و در همین راستا قواعد واصول( فاطمیان) را توصیه مى کند ( البته نه به صورت یک راه حل قطعى ) تا شاید محققین دیگر نیز با توجه به نظریات گوناگون به یک نتیجه کافى و نهایى دست پیدا کنند.

علی (ع) در دوران خلافت، شیوه ای متفاوت از خلفای ذشته در پیش گرفتند. تایید نکردن نگرش خلفای پیشین توسط ایشان در شورای خلافتی که عثمان در آن به قدرت رسید، به طور بارز مشخص شد. آن حضرت در دوره خلافت عثمان  نیز هر چند با وی هم راهی کردند، اما نوع حکومت داری خلیفه را بر اساس ارزش های دینی نمی دانستند. این موضع گیری ، از دیدگاه اصول گرایانه ای داشت که هدفش اجرای ارزش های دینی بود. بر این اساس، زمانی که ایشان به خلافت رسیدند، احتمال دگرگونی و تعویض والیان منصوب خلفای پیشین، بالا گرفت. معاویه از قدرت مندترین این والیان بود که توانست در مدت طولانی حاکمیت خود، پایه های قدرتش را مستحکم کند. تعویض وی بنابر اهداف حاکمیت خود، پایه های قدرتش را مستحکم کند. تعویض وی بنابر اهداف قدرت طلبانه اش که در نوع سیاست های وی مشخص می شود، نمی توانست در مدت طولانی حاکمیت خود، پایه های قدرتش را مستحکم کند. تعویض وی بنابر اهداف قدرت طلبانه اش که در نوع سیاست های وی مشخص می شود، نمی توانست به آسانی صورت گیرد. از طرفی دیدگاه اصولی و ارزشی امام، به ایشان اجازه نمی داد که با چنین افرادی مدارا کنند. این دو نوع موضع گیری، تقابل آنان را بالا می برد. این پژوهش ، با استفاده از تئوری کنش های رفتاری که ماکس وبر ارائه داده است، دو کنش عقلایی معصوف به هدف و عقلایی معطوف به ارزش را متناسب با دو نوع موضع گیری ارزشی علی (ع) و اهداف قدرت طلبانه معاویه پی می گیرد و بر اساس این روی کرد، به نقد  دیدگاه مادلونگ در کتاب جانشینی محمد(ص) می پردازد. مادلونگ در برخی از موارد ، موضع گیری اصول گرایانه علی (ع) و سیاست های ایشان در قبال معاویه را ناشی از ساده لوجی و سطحی نگری می داند. در حالی که شاخصه های رفتاری معاویه در عرصه های سیاسی چون حیله، ترفند،تطمیع،زور و ... را ناشی از تدابیر زیرکانه سیلسی وی قلمداد می کند. این پژوهش موضع گیری مادلونگ را با کمک داده های تاریخی و با تحلیل جامعه شناختی از دو نوع کنش رفتاری وبر، به چالش می کشد. در دو کنش رفتاری ، کنش عقلایی معطوف به هدف، با گروه قدرت طلبان و کنش عقلایی معطوف به ارزش ، با نگرش اصول گرایان تطابق دارد. دست آورد این بررسی، تنها با شناخت اهداف قدرت طلبانه معاویه و اصول گرایی علی(ع) عملی می گردد که در پیش گرفتن سیاست هایی چون تطمیع، زور، ترفند، حیله و ... را با اصول ارزشی مغایر می دانستند.