کتابخانه مجازی ادبیات

مسئله‌ی مرجعيت علمي، از مسائل مهم ميان مسلمانان، به‌ویژه مسلمانان اهل سنت پس از رسول خدا (ص) بوده؛ به‌گونه‌ای كه ذهن بسياري از مفسران، محدثان، متكلمـان و مورخـان را بـه خـود معطوف داشته است. مراد از «اهل‌بیت» (در اين رساله) عبارت است از خاندان رسـول خـدا (ص)، يعنـي امام علي (ع)، فاطمه‌ي زهرا (ع)، امام حسن(ع)، امام حسين(ع) و نُه فرزند معصومش (ع) اين ديـدگاه داراي پشتوانه‌ی قرآني و روايي است. مراد از «مرجعیت علمي اهل‌بیت (ع) نـزد غيـر شـيعه» در ايـن پـژوهش عبـارت اسـت از صلاحیت اهل‌بیت (ع) به‌عنوان افـرادي اعلم و صاحب‌نظر، بـراي مـورد رجـوع قـرار گـرفتن در موضوعات علمي همچون: سنت نبوي (ص)، تفسير قرآن، قضاوت، فقه و ... نزد مسلمانان اهل سنت، به‌گونه‌ای كه برخي از دانشمندان ايشان، به اين صلاحیت و برتری‌های علمـي، اعتـراف کرده‌اند. بـديهي است، مراد از «غير شيعه»، عموم اهل سنت است؛ نه صرفاً دیدگاه‌های كلامي يا فقهي يا مـذهبي يـا آراي يكان يكان از افراد آنان. درباره «حجيت سنت اهل‌بیت (ع) به آياتي از قرآن و سنت رسول خدا (ص) می‌توان استناد كرد كه برخي از آن‌ها عبارت است از: آيات «تطهير»، «مباهله» «اولی الأمر» و احادیث «ثقلين»، «سفينه» و «امان از اختلاف»؛ همچنان كه درباره «أدلة مرجعيت علمي اهل‌بیت (ع)» نيز این‌گونه است. برخي از اين آيات و روايات عبارت است از: آيات «علم الكتاب»، «اهل الذكر»، «اذن واعيـة»، «لكـل قـومهـا» و ذيـل حـديث «ثقلين» افزون بر مباني و أدلة نقلي نزد اهل سنت كـه برگرفته از قـرآن و سـنت اسـت شـواهد و مستندات تاريخي نيز بيانگر صلاحیت مرجعیت علمي اهل‌بیت (ع) می‌باشد؛ هرچند كـه درباره گستره مرجعيت علمي اهل‌بیت (ع) ديدگاهي يكسان ميان مسلمانان وجود ندارد. ميان باورمندي و اعتقاد به صلاحیت اهل‌بیت (ع) در مرجعيت علمي، با التـزام و تمكـين در برابـر اين باور، تفاوت وجود دارد و بررسي درباره‌ی چگونگی‌های اين تمكين و موانـع آن را در پژوهش‌هایی ويژه بايد جستجو كرد.