یکی از روش های دانشمندان گذشته، برای فراگیری بهتر و سریعتر علوم، به نظم کشیدن مطالب علمی بوده است. به این نوع اشعار اصطلاحا شعر تعلیمی گفته می شود. در آثار و تالیفات فقهای شیعه دو قرن اخیر منظومه های علمی زیادی در علوم فقه، اصول، اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، رجال و ادبیات عرب دیده می شود. در این میان، منظومه های فقهی بیشترین عدد را به خود اختصاص داده اند. در این مقاله بحث خود را در دو بخش دنبال می کنیم؛ در بخش نخست به مهمترین منظومه های دو قرن اخیر اشاره شده، و در بخش دوم برای آشنائی بیشتر با این منظومه ها به بررسی و تحلیل سه منظومه پرداخته ایم.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

558ab7d5c7794.jpg

دیک الجن شاعر مظلوم اهل البیت

حسن عبداللهی

دیک الجن حمصی، یکی از شعرای بزرگ شیعه در عصر عباسی، با آنکه ازشعرای طراز اول این عصر و استاد و الهام بخش شاعران بزرگی همچون ابوتمام بود و در زمان حیات خود در میان ادباء شهرت والایی داشت، ولی بعد ازمرگ به شدت مورد ستم قرار گرفته و آنچنان که شایستۀ اوست در طول تاریخ معرفی نگردیده است. وی عاشق و دلباختۀ اهل بیت پیامبر(ص) بوده و قصاید زیبایی در فضایل و مصائب آنان سروده است که هر چند بسیاری از آنها از بین رفته،اما اندک باقیماندۀ آن قابل تأمل و بررسی است. در این مقاله ضمن معرفی دیک الجن و بیان مظلومیت وی، به جایگاه رفیع شاعر در بین شعرای عصر عباسی و به نوآوریهای وی و به بیان گوشه هایی از فضایل و مصائب اهل بیت(ع) که در اشعار زیبای شاعر آمده است، پرداخته ایم.

فرهنگ و تمدن/ادبیات/شعر شیعی/شعرای شیعی
مقاله
55895b291cee3.jpg

تاریخ شعری عربی؛ حسن قریحه علمای شیعه در دو قرن اخیر

محمد امام زاده

تاریخ شعری صناعتی ادبی است که شاعر در آن، تاریخ وقوع حوادث و وقایع مهم و تلخ و شیرین را با ماده تاریخی مناسب ضمن یک یا چند بیت خود می آورد. این صنعت زیبای شعری در اشعار برخی از علمای شیعه، در دو قرن اخیر به گونه ای جذاب و زیبا دیده می شود. این گفتار مناسبت ها و مضامینی که در برهه زمانی یادشده در شعر علمای شیعه به صورت ماده تاریخ شعری وارد شده و نیز محاسبه ماده تاریخ ها و به ویژه برخی تاریخ های شعری پیچیده و معماگونه و خطای محاسبه بعضی از آنها را توضیح می دهد و در نهایت به بیان زیبایی های این گونه اشعار می پردازد.

فرهنگ و تمدن/ادبیات/ادبیات آئینی/کلیات
مقاله