کتابخانه مجازی ادبیات

توغ از جمله علم های مذهبی است که از جنبه های مختلف آیینی، دینی، مردم شناختی و هنری درخور پژوهش است. به ویژه کتیبه های توغ ها که به طور عمده دربرگیرنده سوره ها، آیات قرآنی، اسماء الحسنی، اسامی چهارده معصوم، صلوات کبیره و دیگر ادعیه است، می تواند جهت گیری های کلی آنها را که بیشتر مبتنی بر حاجت خواهی، تسبیح و ذکر خداوند و یادکرد از معصومین و استمداد و نصرت خواهی و آرمان های تشیع است، عرضه کند. این توغ ها به طور عمده یادگار اواخر دوره صفوی تا اوایل قاجاری است.

هیچ جامعه شناخته شده‌ای نیست که در آن نوعی از دین وجود نداشته باشد. دین در بسیاری از جوامع جزء بنیادی و اساسی از فرهنگ است که هنجارآفرینی و نقش‌آفرینی مهمی در حیات اجتماعی انسان ایفا می‌کند. دین ترکیبی از باورها و اعمال است. مراسم و مناسک از اعمال دینی است که بخش گسترده‌ای از کنش‌های اجتماعـی ما را شکل می‌دهند. تـنوع، گستردگی، پـویایی، تأثیر فـرا زمـان و مکان، از جمله ویژگی‌های مراسم و مناسک دینی در فرهنگ جامعه ماست. مراسم عاشورای حسینی یکی از باشکوه­ترین و عظیم‌ترین مراسم در کشور ماست که با گذشت بیش از هزارسال هنوز هـم به صورت زنـده و پویا در حیـات اجتماعی ما جریان دارد و منشأ تحولات و هنجارآفرینی فراوانی در کنش‌های فردی و اجتمـاعی شده است. از آن جا که بقا و ماندگاری هر عنصـری در نظام فرهنـگی به کارکردهایی بستگی دارد که برای نظام اجتماعی انجام می‌دهد، بررسی برخـی از کارکردهای اجتماعی مراسم عاشورا که سبب ماندگاری آن در نظام فرهنگی کشور ما شده است، موضوع مقاله حاضر را تشکیل می‌دهد.

در حال حاضر جمعیت مسلمانان جهان به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است و بر اساس آماری که از سوی منابع مختلف ارایه شده، شیعیان بیش از20درصد این جمعیت یعنی جمعیتی بیش از200میلیون نفر را تشکیل می دهند. جمعیتی که با توجه به متاثر بودن آن ها از انقلاب اسلامی ایران و علاقه آن ها به شهرهای مقدس از جمله مشهد، توان مندی خیلی خوبی را برای ایران و علایق ژئوپلیتیکی این کشور فراهم نموده است. در این مقاله با روش تحقیقی توصیفی- تحلیلی سعی شده است تا به اهمیت ایدئولوژی تشیع، به عنوان یک عنصر موثر بر ژئوپلیتیک شیعه، با تاکید بر زائران حضرت امام رضا(ع) پرداخته شود، امری که مبنای خودآگاهی و بیداری در انقلاب ایران و سایر جنبش های اسلامی منطقه می باشد.