کتابخانه مجازی ادبیات

این مقاله در صدد نقد نظریه بوکلی درباره روایات دیدارهای امام صادق(ع) با منصور عباسی است. آقای بوکلی، نویسنده مقاله « ریخت شناسی و مفاد بعضی از روایات شیعه امامی » ، بخشی از روایات مربوط به مواجهه امام صادق(ع) و منصور عباسی را که غالبا مربوط به احضار امام به دربار منصور است مورد بررسی قرار داده است. بررسی او تنها مبتنی بر ساختار روایات است. نویسنده تلاش کرده است با این روش به منشا جعل این روایات دست یابد و دیدگاه شیعه امامی درباره ارتباط بین مذهب و قدرت سیاسی را نشان دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی این روایات، روش آقای بوکلی و دستاوردهای او بررسی شده و نشان داده شده است که روش مبتنی بر ساختار تنها، فاقد کارآیی لازم است و به ویژه برای دستیابی به منشأ جعل یک روایت، شناخت راویان آن ضروری است. در این میان از پدیده‌هایی چون «تقطیع» و «نقل به معنا» در حدیث، در بررسی ساختار این روایات نباید غفلت نمود. از نظر مفهومی، این گروه از روایات به تنهایی برای بیان دیدگاه سیاسی شیعه کافی نیست.

باور به ظهور امام مهدی(ع) هرچند یک اعتقاد اسلامی است،ولی در مذهب تشیع از جایگاه خاصی برخوردار است و می‌توا گفت دلیل اصلی آن هم این است که ولادت‌ و حیات آن حضرت را قبول دارند.برخی از نویسندگان اهل سنت،بدون توجه به‌ مبانی و دلایلی که شیعه برای خود دارد،سخت این باور را مورد هجوم قرار داده‌اند؛از جمله این افراد/حمد/ابن تیمیه می‌باشد.وی در کتاب‌"منهاج السنة النبویة"ایراداتی‌ بر اعتقاد شیعه گرفته است؛از جمله اینکه امام عسکری(ع)هیچ فرزندی نداشته است‌ و دیگر اینکه بر فرض که پسری داشته وی هنگام درگذشت پدر،به سن رشد نرسیده‌ تا بتواند امامت جامعه را بر عهده گیرد و سوم اینکه اگر حتی در آن سن رشد نرسیده‌ تا بتواند امامت جامعه را بر عهده گیرد و سوم ا ینکه اگر حتی در آن سن به امامت هم‌ رسیده باشد،چگونه ممکن است از عمری این اندازه طولانی برخوردار باشد؟این مقاله‌ ضمن طرح دقیق اشکالات این تیمیه در صدد پاسخگویی به این اشکالات برآمده‌ است؛با این توضیح که در این پاسخ‌ها،از منابع اهل سنت استفاده شده است.