کتابخانه مجازی ادبیات

میرداماد از فیلسوفان و متکلمان بنام شیعه در عصر صفوی است. آثار او را می‌توان تبیین گر بسیاری از مقوله‌های بنیادین کلام شیعی تلقی کرد. در مقاله حاضر برای تبیین اندیشه‌های کلامی شیعه از دریچه آثار میرداماد، به بررسی موضوعاتی چون توحید، جبر و اختیار، نبوت و... می‌پردازیم و آنها را به عنوان بنیادهای کلام شیعی مورد امعان نظر قرار می‌دهیم.

در مقاله حاضر نخست گزارشی جامع از دیدگاه ملاصدرا پیرامون مهدویت ارایه می شود. سپس موضع وی در این باب با مواضع برخی از متکلمان و فیلسوفان سلف او مورد مقایسه قرار خواهد گرفت. برای نیل به این دو مقصود پیش از هر چیز، از آن جا که وی میان نبوت و امامت، تفاوت اساسی قایل نیست، نظریه او پیرامون نبوت، خصایص نبی و کیفیت دریافت وحی و الهام و به مقتضای بحث، مطالبی در باب ولایت و ختم نبوت ذکر می شود. پس از تمهید این مقدمات، نظریه او در باب امامت، فواید وجودی امام و نیز به جهت ارتباط وثیق میان قول به ضرورت وجود یک امام در هر زمان و قول به مهدویت، استدلال های ده گانه او بر اثبات وجوب وجود امام، به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد و با بیان عقیده او پیرامون امام دوازدهم و غیبت آن امام، گزارش آرای وی در باب مهدویت به انجام خواهد رسید. در پایان هم به عنوان نتیجه بحث با بررسی استدلال های او بر اثبات وجوب وجود امام و مقایسه آن ها با استدلال های دیگر متفکران سلف او، جایگاه وی در تاریخ این مساله روشن خواهد شد.