کتابخانه مجازی ادبیات

دکتر فهدبن عبدالرحمن بن سلیمان الرومی در کتاب اتجاهات التفسیر فی القرت الرابع عشر درصدد ارائه مکاتب تفسیری (عقایدی، علمی، ادبی، عقلی و ...) در قرن چهاردهم است. در این کتاب از منهج شیعه در تفسیر قرآن نیز سخن به میان آمده و پاره ای از مهم ترین کتابهای تفسیری معاصر به اجمال معرفی شده اند. فهد رومی در این میان به بررسی تفسیر المیزان با تفصیل بیشتری پرداخته و منهج تفسیری علامه را با ذکر نمونه هایی ارائه کرده است. نویسنده در این معرفی دچار لغزش و تناقض گوییهای آشکار است. پیش داوریهای وی درباره امامیه و اصول تفسیر شیعه، وی را به طرح ادعاهای بی اساس سوق داده است. وی تفسیر شیعه را از پای بست ویران می بیند، علامه را به خرافه گویی و پندارزدگی متهم می کند، مقاله حاضر داوریها و ادعاهای وی را مورد بررسی قرار می دهد.

این مقاله به بررسی و مفهوم لغوی و اصطلاحی محکم و متشابه، محل نزاع و اختلاف، روش و تعیین متشابهات و صفات خبری از دیدگاه فرقه ماتریدیه و وهابیون می پردازد و در نهایت با بیان نظریه امامیه، به داوری میان آنها و قول حق می پردازد. یکی از اصلی ترین موارد نزاع، اختلاف در تفسیر آیه 7 سوره آل عمران است که سلفیون «واو» در جمله «والراسخون فی العلم» را عاطفه در نتیجه متشابهات و نسبی و قابل فهم می دانند، در حالیکه ماتریدیان، واو مذکور را استینافه و فهم متشابهات را مخصوص خداوند می دانند. به نظر علامه طباطبایی - از علمای امامیه - اگرچه واو در این آیه استینافه و فهم متشابهات منحصر در خداوند است؛ ولی این آیه به آیات و روایات معتبره تخصیص خورده، اهل بیت از راسخان در علم و عالمان به متشابهات اند.