کتابخانه مجازی ادبیات

مقالة «محسن بن علی(» که در شمارة پیشین مجلة طلوع نور به چاپ رسید، تلاش داشت تا تولد این فرزند و شهادت وی را بعد از پیامبر( مشکوک جلوه دهد. نویسنده در ابتدا، سه قرینه برای ولادت ایشان در زمان پیامبر( از اهل سنت ذکر می‌‌کند که به‌شدت ضعیف است و نویسنده هم به آن معترف است و سپس برای قول دوم که سقط شدن ایشان بعد از پیامبر( به‌وسیلة تهاجم مهاجمان بوده است، هشت روایت از معصوم و غیرمعصوم ذکر می‌کند و چون نقل چهارم از کتاب سلیم و نقل پنجم از کتاب اختصاص و نقل ششم و هفتم از کامل‌الزیارات و نقل هشتم از مفضل بن عمر است، به تضعیف این نقل‌ها و کتاب‌ها می‌پردازد و در نهایت، مسئله را مشکوک می‌نمایاند.مقالة حاضر که در نقد مقالة «محسن بن علی(» تدوین شده است، سعی دارد ضمن پاسخ‌گویی به برخی دعاوی مقالة مذکور، با اضافه کردن هفت روایت از معصوم و غیرمعصوم و بیان عبارت سی نفر از علمای قرن اول تا دوازدهم و بیان اقوال کسانی از شیعه و اهل سنت که این مسئله را جزء امور مشهور شیعه می‌دانند، مسئله را امری مسلم و قطعی معرفی کند و شهادت آن بزرگوار را ثابت کند.

احمد یکی از فرزندان امام کاظم(ع) است. طبق گزارش مفید در ارشاد، آن حضرت به وی توجه خاصی داشتند. طبق گزارش کشی در رجال، احمدبن موسی(ع) در قیام بزرگ محمدبن ابراهیم طباطبا شرکت داشته است. برخی از منابع ملل و نحل، مثل فرق الشیعه نوبختی، مقالات الاسلامیین اشعری، و الملل والنحل شهرستانی، فرقه احمدیه را به او نسبت داده اند که برخی از شیعیان بعد از امام کاظم(ع) به امامت او معتقد شده اند. در ایران، دو بارگاه به احمدبن موسی(ع) منسوب است: یکی در شیراز و دیگری در خراسان. بارگاه شیراز بعد از قرن هفتم مشهور شده و قبل از آن بارگاهی به این نام در شیراز نبوده است.

در مورد فرزندان ذکور امام کاظم(ع)، پژوهشهای درخور توجه انجام نگرفته است. تحقیقات موجود، بیشتر تک نگاری است که این تک نگاری طبیعتاً همه فرزندان ذکور را شامل نیست، بلکه به فرزندان معروف آن حضرت مانند احمد بن موسی(ع)، حمزه، هارون و حسین بن موسی(ع) پرداخته است؛ از این رو سوالات زیادی درمورد آنان باقی می ماند که باید به آنها پاسخ داده شود. یکی از سوالات مطرح شده درباره آنان، گنبد و بارگاههای آنهاست که بیشتر در ایران قرار دارند و گاهی برای یکی از فرزندان امام کاظم(ع) چند بارگاه جداگانه در چند شهر ایران وجود دارد، مثل امامزاده هارون، حمزه، محمد، حسین و عبدالله. در این تحقیق شرح حال پنج تن از فرزندان امام کاظم بیان شده و بارگاههایی که در ایران و عراق و جایهای دیگر بدانها منسوبند، بررسی گردیده است.