دو اثر فارسی در مجموعه 1511 کتابخانه ملی ملک مورخ 517-519ق با اشاراتی به انتقال آثار شیعی و آموزش عربیت در نیشابور در سده پنجم و ششم هجری
منبع:
آینه میراث - پاییز و زمستان 1394 - شماره 57 (صفحات 285 تا 308)
مکان چاپ: تهران
ناشر: مرکز پژوهشی میراث مکتوب
تاریخ چاپ: ۱۳۹۴ هجری شمسی
زبان: فارسی
نسخۀ 1511 كتابخانه ملی ملك مجموعه ای دارای آثاری مورخ میان سالهای 517 تا 519ق است. این مجموعه دارای متونی به زبانهای عربی و فارسی عمدتاً در زمینه آموزش عربیت و ادبیات عربی و یك اثر در قراآت قرآنی و برخی مطالب پراكنده است. كاتبِ همه آثارِ مجموعه ابوجعفر محمدبن ابی الفضل الصایغی البیهقی است و از یادداشتهای وی دانسته می شود كه نسخه را برای خودش كتابت كرده و عمده آنها را بر استادان فن خوانده است. وجود آثاری در آموزش فنون مختلف عربیت، از جمله: نحو، عروض، قافیه، شرح معلقات و آثاری از این دست نشان می دهد كه احتمالاً این آثار در آن دوره برای آموزش عربیت در حوزه ادبی و البته دینی نیشابور رواج داشته اند. بنابراین، بررسی این مجموعه برای شناسایی آثار رایج در آموزش عربیت نیشابور سده پنجم و ششم ارزشمند است. تنی چند از نویسندگان حلقه آموزشی نیشابور به آموزش و انتقال متون شیعی اهتمام داشته اند كه موجب اهمیت این حلقه از دیدگاه پژوهش های شیعی است. از سویی با توجه به تاریخ كتابت مجموعه میان سالهای 517ـ519ق و اینكه دو اثر فارسی در آن درج شده می توان گفت كه این مجموعه كهن ترین دستنویس تاریخ دار شناخته شده دارای آثار فارسی در ایران است.
نظر شما
۰ نظر
برای ارسال نظر وارد حساب خود شوید.
منابع مشابه بیشتر ...
روایات شرف النبی در کتابهای معتبر شیعه
اکبر ثبوتکتاب شرف‌النبی تألیف حافظ ابوسعد خرگوشی از مهم‌ترین آثاری است که در سیره پیامبر (ص) نگارش یافته و مشتمل بر روایات فراوانی در مناقب اهل بیت علیهم السلام نیز هست؛ و به دلیل اعتبار و اهمیت آن، در سده ششم به فارسی ترجمه شده و ترجمه مزبور از با ارزش‌ترین متون منثور فارسی به شمار می‌رود. همچنین علمای بزرگ شیعه، در مقام سیره‌نویسی و ذکر برتریهای اهلبیت و استدلال بر حقانیت تشیع، استفاده‌های فراوانی از این کتاب کرده‌اند که در این مقاله ـ ضمن اشاره به آنچه در ستایش وی نوشته‌اند ـ نشانی قریب چهل مورد از منقولات ابن شهر آشوب و علامه مجلسی و... از کتاب نامبرده آمده است. در پایان نیز توضیحی در این باب که وجود پاره‌ای روایات مخدوش در این کتاب ـ که نظایر آنها را حتی در معتبرترین کتابهای شیعه می‌توان یافت ـ نباید مانع از انتشار آن گردد.
مصححان: شیخ شیر محمد همدانی، خدمتگذار صادق میراث شیعه
جویا جهانبخششیخ شیر محمد بن صفرعلی بن شیر محمد جورقانی (زاده 1302 ه . ق در قریه جورقان ـ واقع بر یک فرسخی همدان ـ در گذشته 1390 ق در نجف) یکی از علما و أعلام بزرگ امامیه است که عمر شریف خود را در پاسداشت میراث مکتوب شیعه و استنساخ و احیای آن مصروف داشت. وی مقدمات و مبادی علوم را نزد شماری از علمای همدان آموخت. در سی و شش سالگی به نجف اشرف کوچید و در محضر عالمان آن روزگار نجف اشرف همچون آیة الله شیخ ضیاء الدین عراقی، آیة الله میرزا حسین نائینی، شیخ مهدی مازندرانی و.... حضور یافت و حظی وافر از علوم دینی اندوخت و به درجه اجتهاد رسید. وی به رغم آنکه دانش آموخته فقه و اصول به شمار می‌رفت و در این دو فن دانش عمیق داشت، این علوم را وانهاد و به احیای میراث حدیثی و عقائدی پرداخت. شیخ شیر محمد به درستی دریافته بود که در مفقود و نابود شدن کثیری از متون قدیم، عوامل مختلفی دخالت داشته و یکی از مهم‌ترین این عوامل، جمود حرکت استنساخ است. او با درک این موضوع به قصد حفظ و صیانت میراث علمی و حدیثی شیعه، به جستجوی نسخه‌های خطی ارزشمند می‌پرداخت و هر جا به چنین نسخه‌هایی باز می‌خورد، در صورت امکان، به استنساخ و تحقیق آنها دست می‌یازید. بدین ترتیب، افزون بر پنجاه سال از عمر شریف خود را مصروف بازجستن و رونویسی و احیانا مهیای طبع ساختن کتب نفیس قدما و نسخه‌های خطی نادر داشت. آثار شیخ شیر محمد جورقانی همدانی بر دو قسم‌اند: یک قسم آنچه خود تألیف کرده، و قسم دیگر آنچه به قصد حفظ و احیای میراث پیشینیان به دست خویشتن استنساخ کرده است.
جستجوی پیشرفته
- عناوین
- موضوع ها
جستجوی الفبایی
الف
ب
پ
ت
ث
ج
چ
ح
خ
د
ذ
ر
ز
س
ش
ص
ض
ط
ظ
ع
غ
ف
ق
ک
گ
ل
م
ن
ه
و
ی
Copyright © 2016 - تمامی حقوق این پایگاه متعلق به کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران می باشد.