روایت های فراوانی از اهل بیت (ع ) ازجمله امام رضا(ع ) دربارة ثواب گریه بر مصائب امام (ع )حسین وارد شده ، در این احادیث ، پاداش فراوانی ازجمله ورود به بهشت در برابر گریستن ، گریاندن و حتی تباکی٣ بر امام حسین (ع ) ذکر شده است . این احادیث از نظر اینکه چگونه صرف گریه کردن بر امام حسین (ع ) موجب ورود به بهشت میشود و این مسئله چگونه با حکمت خداوند سازگار است و این همه اجر و پاداش دربر دارد، مورد اشکال شده است . مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این شبهه برآمده و پس از بررسی وجوه مختلف ، به این نتیجه رسیده که مجموعه گزاره های موجود، ناظر به کلیت مسئله است و نه تنها با مشروط بودن آن به امور دیگر اعم از مقتضی، شرط ، جزء یا رفع و دفع موانع دیگر منافات ندارد، بلکه گزاره های دینی دیگر که سایر امور را شرط و... به شمار آورده اند، مفسر و مبین گزارة مورد بحث خواهند بود.

منابع مشابه بیشتر ...

6256cdab55d64.JPG

بررسی و نقد دیدگاه مادلونگ در خصوص مواضع سیاسی ـ اجتماعی امام حسین علیه السلام در دایرة‌المعارف ایرانیکا

سعید طاوسی مسرور, سیده زینب گلابگیر نیک

ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته‌ترین خاورشناسان شیعه‌پژوه معاصر است که آثارش در همسنجی با سایر شیعه‌پژوهان غربی از امتیازهای علمی و روشی بسیاری برخوردار است. اولین مقالۀ مدخل «حسین‌بن ‌علی علیه السلام» در دایرة‌المعارف ایرانیکا در مورد حیات و اهمیت امام حسین علیه السلام در شیعه، توسط وی نگاشته شده است. در این پژوهه با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و نقد مقالۀ مادلونگ پرداخته شده است. برایند بررسی و نقد گزارش وی، خصوصا در مورد شیوۀ استفاده از منابع در روایت رخدادهای پیرامون صلح و تدفین امام مجتبی علیه السلام و برخی از مواضع حضرت اباعبدالله علیه السلام است. مادلونگ در مقالۀ خود، صرفا به نقل مبتنی بر منابع بسنده نکرده و در بسیاری از موارد، برداشت‌ها و تحلیل‌های شخصی خود را نیز ارائه کرده است.

5e2c140d9bce8.JPG

پیشینه تاریخی برگزاری مراسم روز عاشورا در جوامع شیعی

احمد خامه یار

درباره زمان پیدایش و شکل‌گیری مراسم روز عاشورا در میان جوامع شیعی، با استناد به گزارش‌های مورخان معتبر عراقی همچون ابن جوزی (المنتظم، ج۱۴، ص۱۵۰) و ابن اثیر (الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۵۴۹) مبنی بر عزاداری‌های شیعیان بغداد در روز عاشورا که در زمان معزّالدوله دیلمی (حکومت: ۳۳۴-۳۵۸ق) از سال ۳۵۲ق آغاز شد و در سال‌های بعد نیز ادامه یافت، دیدگاهی که میان بسیاری از اسلام‌شناسان و پژوهشگران تاریخ تشیع، از جمله علی‌اصغر فقیهی (تاریخ آل‌بویه، ص۳۰)، هاینس هالم (شیعه، ص۶۱)، حمزة الحسن (طقوس التشیّع، ص۴۴۰) و دیگران رواج یافته، آن است که این عزاداری‌ها، نخستین مراسم‌های رسمی و عمومی روز عاشورا در میان جوامع شیعی بوده و در واقع آل‌بویه نخستین حکومتی بوده‌اند که برپایی چنین مراسمی را حمایت کرده و به ترویج آن پرداخته‌اند. چنانکه گزارش‌های همان مورخان، حاکی از برپایی مراسم جشن و سرور روز غدیر پیش از مراسم سوگواری روز عاشورا، یعنی به فاصله زمانی کمتر از یک ماه از آن بوده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5944cce0eb57c.jpg

چیستی و مختصات روح امری یا ملکوتی در روایات اهل بیت علیهم السلام

کاووس روحی برندق

موضوع روح و مراتب آن از مباحث پيچيده و ذي اهميتي است كه در قرآن كريم و روايات معصومان به آن پرداخته شده است. از جمله مراتب روح، روح امري است كه قرآن كريم در آيات 85 سوره اسرا، و 52 سوره شوري بدان تصريح نموده است و روايات متعددي در خصوص ويژگي ها و ماهيت آن در منابع تفسيري و روايي وارد شده است. اين جستار با روش توصيفي تحليلي ماهيت و چيستي روح امري را با - بهره گيري از روايات معصومان مورد واكاوي قرار داده و به اين نتيجه دست يافته است كه روح امري حقيقتي ملكوتي و نفساني در وجود اهل بيت و مبدا علوم لد ني آن حضرات به جميع اشيا بوده و از لحاظ مرتبه وجودي، برتر از تمام فرشتگان و عالي ترين مراتب روح و منشا آثار شگرف به اذن الله است.

حدیث/پژوهشی
مقاله
5941191b2cb9a.jpg

تحلیل فقه الحدیثی مفهوم احادیث دال بر اسمای حسنای خدا بودن اهل بیت (ع)

کاووس روحی برندق

واژه ی «اسم» و مشتقات آن از واژه های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. این مقاله با روش کتابخانه ای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاه ها و روش تحلیل محتوا در تحلیل داده ها این مساله را بررسی کرده است که مفهوم دقیق اسمای حسنی بودن اهل بیت (ع) که در احادیث اسلامی آمده است، چیست؟ و به این نتیجه دست یافته است که حوزه معنایی فراگیر این عبارت شامل معانی زیر می گردد: آن بزرگواران راهنمای تشریعی به احکام خدا؛ راهنمای تکوینی به خدا؛ راهنمای به صفات و اسماء خدایند؛ برترین واسطه بین خلق و خدا؛ برترین وسیله ظهور اسماء خدا یا برترین مظاهر اسماء خدایند؛ و در نهایت در مقام عبودیت و بندگی جز خدا را نشان نمی دهند. به این صورت که امکان دارد در یک عبارت همه این معانی و یا هر احتمال دیگر ممکن لحاظ شده باشند و یا اینکه در هر استعمالی برخی از آنها اراده شده باشد و مراد از مجموع استعمال ها تمامی این معانی باشد. و دلیل عمده درستی این دیدگاه تحلیل لغوی فراگیر واژه از سویی و اطلاق مضمون اسمای حسنای خدا بودن اهل بیت (ع) است که در احادیث مورد بحث بدان تصریح شده است.واژه «اســم » و مشــتقات آن از واژه هــای بســیار پرکــاربرد در علــوم اســلامی (اعــم از علــوم نقلــی و عقلــی) اســت .

حدیث/پژوهشی
مقاله