کتابخانه مجازی ادبیات

توسعه سیاسی، از مسائل پرچالش دنیای معاصر است؛ از این رو،‌ نظریات گوناگونی را به خود جلب ساخته و جوامع بسیاری را به خود مشغول داشته است. از سویی، غرب بر آن است که مسیر توسعه سیاسی تنها در پرتو کاربست الگوهای غربی میسر است در حالیکه تجربه جوامع بشری،‌ غیر از این را نشان داده است. البته در این زمینه، برخلاف، سنجش رابطه بین موعودگرایی شیعه بر توسعه سیاسی، بررسی های اندکی در جوامع شیعی صورت گرفته است. پس همچنان با این پرسش مواجه ایم: موعودگرایی شیعی چه نقشی در توسعه سیاسی جوامع شیعی دنیای معاصر دارد؟ (سوال) دکترین مهدویت به عنوان رکن موعودگرایی شیعی با سه مولفه حکمت، محبت و عدالت تاثیر مستقیم بر توسعه سیاسی در جوامع شیعی معاصر خواهد داشت. (فرضیه) تلاش برای یافتن پاسخ و آزمایش فرضیه ما را با الگویی بومی مبتنی بر مولفه های مهدوی برای جوامع شیعی در توسعه سیاسی مواجه می کند. (هدف) اثبات ابتنای توسعه سیاسی بر وجوه بومی در گرو بررسی رابطه عقلانیت سیاسی، مشارکت مردمی و برابری های اقتصادی با سه مولفه دکترین مهدوی است. (روش) ناکارآمدی مدل های تک خطی توسعه، اتکا به مولفه های مهدوی جهت توسعه سیاسی در پرتو نگاه به آینده موعود از نتایج این مقاله است.

هدف اصلی نوشتار حاضر مطالعه تاريخ اجتماعی عصر صفويه با توجه ويژه به موضوع مهدويت و منجی‌گرايی است.اهميت اين موضوع به اين امر باز می‌گردد که اين انديشه در آن روزگار به شکلی پررنگ‌تر و در سطح گسترده حيات اجتماعی مردم مطرح شد؛ چه از روزنه انديشه‌ای فقيهانه که از سوی مذهب تازه رسميت‌يافته تشيع تغذيه و تقويت می‌شد و چه از روزنه آنچه مدعيان نجات‌بخشی در آن روزگار در جستجوی آن بودند.نويسندگان می‌کوشيدند انديشه نجات‌بخشی را به ويژه در قالب آنچه موعوديت، مهدويت و منجی‌گرايی خوانده می‌شود، در چشم‌انداز حيات فکری، سياسی و اجتماعی اين روزگار جستجو کنند و به بازبينی آن بپردازند.