ظهور دولتی مردمی با شیوه و ایدئولوژي منحصر به فرد ، از مهم ترین حادثه هاي تاریخی خراسان به شمار می آید، سربداران ، مردمانی صوفی مسلک و اثنا عشري بودند که در سال 736 قمري به پیروي از تعالیم شیح حسن جوري عل یه ظلم و جور حاکمان محلی و بازماندگان دولت ایل خانی برخاستند . سربداران با توجه به اعتقاد و مذهبی که داشتند ، چه در آغاز قیام و چه در زمانی که به حکومت رسیدند ، درصدد احیاي ارزش ها و معارف مذهب تشیع همچون شهادت طلبی و ظلم ستیزي در قیام حسینی ، مهدویت و انتظار فرج بودند ، ترویج این ارزش ها در جامعه نه تنها در شکل گیر ي قیام وتداوم حکومت سربداران موثر بود ، بلکه به نوعی در ترویج مذهب تشیع در جامعه اسلامی نیز نقش داشت . روشن است ، شهرسازي و ایحاد آبادانی در رونق و افزایش قدرت اقتصادي که از عوامل گسترش تمدن است ، تاثیر بسزایی دارد . از این روست که می توان اقدامات عمرانی سربداران در بازسازي و توسعه شهرهاي خراسان را از عوامل گسترش و پیشرفت تمدن در این منطقه دانست ، به ویژه اینکه توجه ویژه دولت به شهر ها ي شیعه نشین سبب گسترش تشیع نیز شد.

منابع مشابه بیشتر ...

626118cc57bba.JPG

الحقبة التأسیسیة للتشیع الاثني عشري: حوار الحدیث بین قم وبغداد تألیف الدکتور أندرو ج. نیومان؛ عرض ودراسة

علی زهیر هاشم الصراف

خلّف المستشرقون أسلاف الباحثین الغربیین حالیاً تراثاً لا بأس به من الدراسات المشرقیة والإسلامیة إستفاد منه هؤلاء الباحثون، فالإستشراق تحوّل إلى مجالات علمیة بحتة أصبحت تدرسها الکلیات ومراکز الأبحاث، لکنّ تلک الأبحاث بقیت تخدم أهداف ومصالح الغرب الإمبریالیة فی بعض الموارد، إلا أن الکثیر منها حالیاً نابعة عن وجدان باحثین غربیین أحرار یصنّفون الکتب والأبحاث من أجل إرضاء أطماحهم البحثیة واستکمالاً لمسیرتهم العلمیة. ومن جملة الحقول البحثیة المهمة التی کتب فیها الباحثون الغربیون الکثیر من هذه الدراسات، هی الدراسات الإسلامیة والحدیث الشریف منها بالتحدید سیّما الحدیث الشیعی. ومن هؤلاء الباحثین المعاصرین أستاذ جامعة إدینبرا الدکتور أندرو ج. نیومان الذی شهدنا له العدید من المساهمات فی حقل الفکر الإمامی وبالتحدید دراساته فی الحدیث الشیعی وجهود علماء الإمامیة فی العصر الصفوی وتحدیداً فی موضوع جدلیة الدین والعلماء مع السیاسة ورجالها. وما نهدف إلیه من دراستنا هذه هو نقد کتاب الباحث نیومان الهامّ عن تاریخ الحدیث الشیعی فی القرون التأسیسیة للمذهب الإمامی وأثر النهجَین الفکریَین الهامَّین عند علماء الإمامیة وهما: النهج الأصولی والنهج الإخباری الذی یمثله قم والقمّیون آنذاک فی تدوین أقدم ثلاثة مجامیع روائیة عند الشیعة الإمامیة: المحاسن للبرقی (توفی بین 274ـ280 ه‍/ 887ـ893 م) وبصائر الدرجات للصفّار القمّی (ت 290 ه‍/ 903 م) والکافی فی علم الدین للکلینی الرازی (ت 329 ه‍/ 941 م) وفق منهج التحلیل التاریخی والإستقرائی للنصوص التاریخیة والروائیة سیّما من تلک الکتب.