کتابخانه مجازی ادبیات

تحتوي مصادر حديث الشيعة على كمٍّ كبير بل هائل من تراث أئمة أهل البيت (عليهم السلام) وما رُوي عنهم، ولكنّ نعلم أن رواياتهم وأخبارهم ليست منحصرة في مصادر الشيعة فقط، والباحث في تراثهم (عليهم السلام) يجد في ثنايا مصادر التراث الإسلامي القديمة بمختلف مواضيعها، كالفقه والحديث والسيرة والتاريخ، مرويات كثيرة أخرى عن أئمة أهل البيت (عليهم السلام).

«امام کاظم» (علیه‌السلام) در ابتدای امامت، با چالش‌هایی روبه رو بوده اند که این چالش‌ها موجب شده است تا اقدامات ایشان به عنوان قرینه فعلی علاوه بر دلایل نقلی مورد توجه باشد. اهداف اصلی تحقیق، چگونگی و دلایل امامت امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) و نیز اقدامات ایشان در اثبات این موضوع با استفاده از منابع شیعه و اهل سنت است. سوال اصلی این تحقیق نیز بدین شرح است که «مهمترین اقدامات امام کاظم (علیه‌السلام) در راستای اثبات امامت ایشان با توجه به چگونگی و دلایل امامت ایشان در منابع شیعه و اهل سنت چیست؟» این تحقیق با روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی، به این نتیجه دست‌یافت که برای انتخاب امام، شرایطی مانند «وصیت، علم خاص، ودایع و سن» به‌عنوان ملاک تعیین‌شده که بنا به دلایل قدرمتیقن، مشخص می‌شود که امام کاظم (علیه‌السلام) شرایط امامت را داشته است. علاوه بر احادیث و دلایل منقول در قبال امامت ایشان، مهمترین اقدامات ایشان که عبارت است از وارستگی مادی و سیاسی، شفاف‌سازی در غصب حکومت شیعیان، مقابله علمی با جریان‌های انحرافی و فرقه‌های مختلف شیعه، مناظره با خلفای عباسی و انتخاب رویکرد تقیه، گویای این است که طرز فکر امام کاظم (علیه‌السلام) طرز فکر یک «ولی، امام و زعیم» امت است؛ زیرا از یک‌سو جامعه شیعیان را از طریق تقیه و وکالت مدیریت کرده و از طرفی، برای اثبات حقانیتشان از طرق مختلف مانند مناظره و شجاعت در بیان، تلاش نموده و ازنظر علمی و فرهنگی نیز با بزرگ‌ترین چالش زمان خود، مقابله نموده و خط‌مشی آگاهانه‌ای را بنیان‌گذاری نموده‌اند.

سنت و سیره پیامبر و دیگر معصومان‌ همواره در بسیاری از ابعاد زندگی‌ مسلمانان مورد استفاده قرار گرفته است و این بهره‌مندی از همان آغاز پیدایش اسلام‌ و حضور پیامبر و امامان وجود داشته است‌ و حدیث و سنت و سیره پیامبر و معصومان‌ دیگر ارزش و قداست فراوانی نزد مسلمانان دارد که ارزش و اهمیت آن‌ بر هیچ کس پوشیده نیست. این نوشتار تحت عنوان«جایگاه سنت‌ نزد تشیع»به قلم آیت الله مرتضی عسکری‌ به زبانی شیوا حدیث را از دیدگاه حضرت‌ رسول(ص)و ائمه اطهار(ع)مورد کنکاش‌ قرار داده است. علامه عسکری شخصیت برجسته جهان‌ تشیع افزون بر موقعیت خاص علمی،از ویژگی‌ای برخوردارند که در دیگر گویندگان و محققان بندرت می‌توان یافت‌ و آن انتخاب موضوعات بدیع و علمی و قدرت نفوذ و تأثیری است که خواننده را وادار به شگفتی و تحسین می‌کند. آنچه در پی می‌آید متن مقاله‌ای است‌ که در همایش مودت اهل بیت که در تاریخ‌ 28 و 29 مهر ماه در سنندج برگزار شد،ارائه‌ گردیده است.بنا بود علامه عسکری‌ در همایش یاد شده درباره این مقاله‌ سخنرانی کنند اما به علت کسالت‌ جسمانی و به رغم اشتیاق وافر ایشان، پزشکان وی را از حضور در همایش منع‌ کردند.در ذیل متن مقاله استاد از نظر می‌گذرد.