کتابخانه مجازی ادبیات

تحتوي مصادر حديث الشيعة على كمٍّ كبير بل هائل من تراث أئمة أهل البيت (عليهم السلام) وما رُوي عنهم، ولكنّ نعلم أن رواياتهم وأخبارهم ليست منحصرة في مصادر الشيعة فقط، والباحث في تراثهم (عليهم السلام) يجد في ثنايا مصادر التراث الإسلامي القديمة بمختلف مواضيعها، كالفقه والحديث والسيرة والتاريخ، مرويات كثيرة أخرى عن أئمة أهل البيت (عليهم السلام).

این تحقیق به بررسی و بازسازی نقش عبدالرحمن بن ملجم مرادی و عوامل اثرگذار در مسئله شهادت امام علی (ع) می‌ پردازد و نقش فرهنگ قومی، نظام اجتماعی و طبقات اثرگذار را در شکل‌گیری و جهت‌دهی تحولات تاریخ صدر اسلام برجسته می‌ سازد. بر اساس تحقیق روشن می‌ گردد؛ مخالفان امام علی (ع) ائتلاف کرده و در مسئله توطئه و ترور آن حضرت وفاق داشتند. ظهور خوارج و تعامل آنها با این گروه فرصتی را فراهم آورد تا جبهه مخالفان قوت بیشتری بگیرد و ترور آن حضرت توسط ابن ملجم صورت بگیرد. او در انجام این امر مصمم و آگاهانه عمل کرد. ابن ‌ملجم شخصیتی برخاسته از نظام قبیله‌ ای، فرهنگ بدوی و کج‌ اندیشی دینی بود. مواضع و عملکرد او و جریان ائتلافی در مسئله شهادت امام علی (ع) در راستای این تفکر قرار داشت. در پژوهش‌‌های انجام شده تنها برخی روایت‌‌های تاریخی مرتبط با ابن ملجم بررسی شده و خالی از تحلیل انتقادی یا ارزیابی سندی و محتوایی است. هم چنین در این تحقیقات متغیرهای اثرگذار در مسئله شهادت امام علی (ع) مورد غفلت واقع‌ شده و آن را ناشی از خشونت و تزلزل اخلاقی و اجتماعی ابن ملجم و گرایش‌های افراطی وی می‌ دانند. در این جستار روش تحقیق تاریخی است و با مراجعه به منابع، روایت‌‌های موجود درباره نقش ابن ملجم در مسئله شهادت امام علی (ع) و عوامل و متغیر‌های موثر در این زمینه صورت‌ بندی، مستند سازی، تبیین، ارزیابی و تحلیل انتقادی می‌ گردد.

خداوند در قرآن،اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را از هرگونه آلودگی منزه دانسته و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نیز آنان را همتای کتاب خدا معرفی کرده است.نقش اهل بیت علیه السلام در هدایت و وحدت اسلامی،ضرورت شناخت مصادیق اهل بیت علیهم السلام را بیشتر روشن می‌کند.اینکه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم علی،فاطمه،حسن و حسین علیهم السلام هستند،تردیدی نیست،ولی برخی قائل‌اند که افراد دیگری نیز جزو آنها به شمار می‌آیند. قرائن درونی و بیرونی آیة تطهیر و همچنین گفتار و رفتار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دلیل بر این است که اهل بیت فقط بر آن پنج نفر و نه فرزند امام حسین تا امام مهدی علیهم السلام اطلاق می‌شود.

بجز همسران پیامبر خدا ( صلی الله علیه وآله ) شمار زیادی از بزرگان صحابه ( 7 ) نیز در احادیثی که از آنان نقل شده ، تصریح کرده اند که آیه تطهیر در مورد خمسه طیبه ، یعنی پیامبر ( صلی الله علیه وآله ) ، علی ( علیه السلام ) ، فاطمه ( علیها السلام ) ، حسن و حسین ( علیهما السلام ) نازل شده است . نمونه ای از نقل های روایات مورد نظر چنین است : مسلم در صحیح خود از پیامبر خدا ( صلی الله علیه وآله ) نقل می کند که فرمود : « لا یزال الدین قائما حتی تقوم الساعة ، أو یکون علیکم اثنا عشر خلیفة کلهم من قریش » . چنانکه می بینید در همه روایات فوق ، سخن از این است که این دوازده نفر ، خلفای « امت » اند و واژه « امت » همه پیروان پیامبر خدا ( صلی الله علیه وآله ) را تا قیامت شامل می شود و به هیچ عنوان نمی توان واژه امت را به مسلمانان قرن اول یا دوم اختصاص داد . ( 1 ) همچنین ، حافظان اهل سنت از پیامبر ( صلی الله علیه وآله ) احادیث صحیحی نقل کرده اند که نشان می دهد ، در هر عصری برای مردم آن عصر ، امامی وجود دارد و مسلمانان وظیفه دارند آن امام را بشناسند و بیعت او را بر گردن داشته باشند ؛ و عظمت این امام به حدی است که هر کس بمیرد و او را نشناسد و در بیعت او قرار نداشته باشد ، مرگش از نوع مرگ جاهلی است .