کتابخانه مجازی ادبیات

برخی از علمای شیعه‌ در راه‌ قبول‌ روایت‌ و خبری‌ که‌ از رسول‌ خدا و یا أئمۀ طاهرین‌ به‌ آنها می‌رسد، شیعی‌ مذهب‌ بودن‌ راوی‌ آن‌ حدیث را شرط نمی‌دانند، بلکه‌ برای‌ ایشان وثوق‌ به‌ راوی‌ کفایت‌ می‌کند. مؤید این مطلب، تاریخ علمای شیعه است که به این موضوع از نظرگاه‌های مختلفی نگریسته‌اند تا جایی که گاه نظریات متضادی در باره توثیق و عدم توثیق راویان عامه بیان داشته‌اند.این پژوهش در پی آن است که با روش کتابخانه‌ای اسنادی و به شیوه توصیفی _ تحلیلی به واکاوی دیدگاه‌های علمای شیعه در باره اعتبار راویان اهل سنت از دوره متقدمین تا زمان معاصر بپردازد. با تأمل در کتب علمای متقدم توثیقات خاص و عامی در باره راویان عامی مذهب به دست می‌آید. در کتب علمای متأخر نیز به تبعیت از علمای متقدم، برای برخی از راویان عامه توثیق‌های عام و خاص بیان شده‌ است و آنها با شواهد و مدارکی به تحلیل مرویاتشان پرداخته، جهت صحت آنها را بیان نموده‌اند. پژوهش حاضر با کنار هم گذاشتن جنبه‌های مختلف مبانی هر دو طیف علمای شیعه به جامعیتی از شواهد دست یافته است. در پایان نیز با بررسی برخی از مهم‌ترین منابع رجالی و روایی شیعی، آماری از تعداد روایان موثق اهل سنت بیان کرده است.

در این مقاله، کاربردهای گوناگون اصطلاح اخباری در گذر زمان بررسی شده است. مفهوم آغازین اصطلاح اخباری تا سده ششم، قصه پرداز یا تاریخ نویس بود. پس از سده ششم، اخباری علاوه بر مفهوم پیشین، در مفهومی نزدیک به حدیث گرایی به کار رفت. این اصطلاح از سده یازدهم به پیرو مکتب استرآبادی اطلاق گردید و از همان زمان با نوعی ابهام روبرو بود. در ادامه مقاله، پس از بررسی این ابهام به پیامدهای آن در تطبیق مصادیق اخباریان اشاره شده است.

شیعه امامیه به پیروی از پیشوایان خویش از پیش گامان عرصه حفظ و صیانت از سنت ناب نبوی (ص) به شمار می آید. اثبات این ادعا، مستلزم کاوش در تاریخ تدوین حدیث است. در این مقاله، سعی شده این موضوع، از منظر مکتوبه های حدیثی اهل بیت(ع) که به طور مستقیم توسط آن بزرگواران تنظیم و یا املا گردیده و نیز توصیه های ایشان به کتابت و نشر حدیث بحث و بررسی شود. فراوانی این مجموعه ها که مهمترین آنها نام برده شده و به اختصار معرفی گردیده، تلاش وافر امامان و سپس مذهب امامیه را در این عرصه نشان می دهد و میزان التزام این مذهب به سنت ناب نبوی (ص) را نمایان می سازد.