کتابخانه مجازی ادبیات

بدون تردید مرجعیت علمی، یعنی تبیین و تفسیر آیات مبهم و متشابه و بیان معارف و احکامی که به روشنی و صراحت در قرآن کریم نیامده، مانع برداشت نادرست و نزاع علمی در میان مسلمانان است. این امر از شئون و وظایف پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله است که پس از ایشان به اهل بیت علیهم السّلام واگذار شد. یکی از ادله مهم این مسئله که در منابع روایی اهل سنت نیز به آن پرداخت شده، روایات نبوی مورد پذیرش اهل سنت است. ایشان معتقدند اگر چیزی با سنّت نبوی که در راس آن سخنان رسول خداست اثبات شده باشد، حجت و معتبر است. احادیثی مانند ثقلین، مدینه العلم و سفینه نوح از جمله روایات بیان کننده مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السّلام است که در این نوشتار با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و با مراجعه به منابع کتابخانه¬ای، چگونگی دلالت آنها بر مرجعیت علمی عترت پیامبرصلی الله علیه و اله با تکیه بر منابع مکتوب اهل سنّت بررسی شده است. در این جستار این نتیجه به دست آمده است که پاره¬ای از این احادیث تنها در مورد حضرت علی علیه السّلام وارد شده است، اما از آنجا که علم آن حضرت بعد از ایشان به دیگر امامان منتقل شده است، این شان شامل دیگر معصومین علیهم السّلام نیز خواهد شد.

در این مقاله، کاربردهای گوناگون اصطلاح اخباری در گذر زمان بررسی شده است. مفهوم آغازین اصطلاح اخباری تا سده ششم، قصه پرداز یا تاریخ نویس بود. پس از سده ششم، اخباری علاوه بر مفهوم پیشین، در مفهومی نزدیک به حدیث گرایی به کار رفت. این اصطلاح از سده یازدهم به پیرو مکتب استرآبادی اطلاق گردید و از همان زمان با نوعی ابهام روبرو بود. در ادامه مقاله، پس از بررسی این ابهام به پیامدهای آن در تطبیق مصادیق اخباریان اشاره شده است.

شیخ ابراهیم کفعمی، محدث برجسته امامی درسده نهم و دهم هجری، اثر کمتر شناخته شده ای به نام صفوه الصفات فی شرح دعاء السمات دارد که قدیمی ترین شرح دعای سمات است. این کتاب به رغم جایگاه و اهمیتش، هنوز نسخه ای خطی است. این مقاله ابتدا به شرح حال و معرفی آثار کفعمی می پردازد؛ سپساین اثر مهم را بررسی و واکاوی می کند و به مباحث مهمی همچون منبع شناسی و روش شناسی کفعمی در این کتاب می پردازد. این مقاله به دیگر مطالب مهم مطرح شده در این کتاب،همچون علوم ادبی، پیامبرشناسی، فرهنگ شناسی، مکان شناسی و طبیعت شناسی نیزمی پردازد.