بحث از لزوم حفظ سلامت قدرت سیاسی یکی از مباحث جدی اندیشه سیاسی نوین است. نوشتار حاضر درصدد است این موضوع را به صورت اجمالی در اندیشه غرب، اهل سنت و شیعه بررسی کند. منظور از تحدید قدرت در این نوشتار در نظر گرفتن مجموعه ای از پیش بینی های لازم برای حفظ و تضمین سلامت قدرت سیاسی است به نحوی که بتوان کارایی بالای حکومت را با سلامت قابل قبول آن جمع کرد. اندیشه تحدید قدرت سیاسی بر این مفروض بنیادین قرار دارد که انسان جایزالخطاست و به ویژه اگر بر مسند حکومت تکیه زند به علت گستره اختیارات، امکانات و برخورداری هایی که می باید استعداد بیشتری برای خروج از حریم های الهی و انسانی خواهد داشت. نظریه تحدید قدرت سیاسی می کوشد با بکارگیری پیش بینی های لازم، دامنه این خسارت ها را حتی الامکان محدود سازد. باید گفت که اندیشه تحدید به دلایل انسان-شناختی، قدرت سیاسی را ماهیت غیرقابل اعتماد دانسته و با وجود تاکیدی که بر فواید قدرت سیاسی و لزوم وجود آن دارد به مضرات آن نیز توجه می کند.

منابع مشابه بیشتر ...

626118cc57bba.JPG

الحقبة التأسیسیة للتشیع الاثني عشري: حوار الحدیث بین قم وبغداد تألیف الدکتور أندرو ج. نیومان؛ عرض ودراسة

علی زهیر هاشم الصراف

خلّف المستشرقون أسلاف الباحثین الغربیین حالیاً تراثاً لا بأس به من الدراسات المشرقیة والإسلامیة إستفاد منه هؤلاء الباحثون، فالإستشراق تحوّل إلى مجالات علمیة بحتة أصبحت تدرسها الکلیات ومراکز الأبحاث، لکنّ تلک الأبحاث بقیت تخدم أهداف ومصالح الغرب الإمبریالیة فی بعض الموارد، إلا أن الکثیر منها حالیاً نابعة عن وجدان باحثین غربیین أحرار یصنّفون الکتب والأبحاث من أجل إرضاء أطماحهم البحثیة واستکمالاً لمسیرتهم العلمیة. ومن جملة الحقول البحثیة المهمة التی کتب فیها الباحثون الغربیون الکثیر من هذه الدراسات، هی الدراسات الإسلامیة والحدیث الشریف منها بالتحدید سیّما الحدیث الشیعی. ومن هؤلاء الباحثین المعاصرین أستاذ جامعة إدینبرا الدکتور أندرو ج. نیومان الذی شهدنا له العدید من المساهمات فی حقل الفکر الإمامی وبالتحدید دراساته فی الحدیث الشیعی وجهود علماء الإمامیة فی العصر الصفوی وتحدیداً فی موضوع جدلیة الدین والعلماء مع السیاسة ورجالها. وما نهدف إلیه من دراستنا هذه هو نقد کتاب الباحث نیومان الهامّ عن تاریخ الحدیث الشیعی فی القرون التأسیسیة للمذهب الإمامی وأثر النهجَین الفکریَین الهامَّین عند علماء الإمامیة وهما: النهج الأصولی والنهج الإخباری الذی یمثله قم والقمّیون آنذاک فی تدوین أقدم ثلاثة مجامیع روائیة عند الشیعة الإمامیة: المحاسن للبرقی (توفی بین 274ـ280 ه‍/ 887ـ893 م) وبصائر الدرجات للصفّار القمّی (ت 290 ه‍/ 903 م) والکافی فی علم الدین للکلینی الرازی (ت 329 ه‍/ 941 م) وفق منهج التحلیل التاریخی والإستقرائی للنصوص التاریخیة والروائیة سیّما من تلک الکتب.