ولایت فقیه همزاد فقه است و متناسب با شرایط سیاسی ـ اجتماعی هر دوره جلوه‌های متفاوتی داشته و تحولاتی را در جهت کمال طی کرده است. تحولات به وجود آمده در نظریه ولایت فقیه را بر اساس تحولات سیاسی، اجتماعی مناطقی که شیعیان و فقهایشان در آن حضور چشمگیر داشته‌اند به پنج مرحله تقسیم کرده‌ایم. پژوهش حاضر درصدد است با مروری به این پنج مرحله، کوششهای نظری و عملی فقیهان را نسبت به این مسأله بیان نماید. اشاره به شرایط سیاسی، اجتماعی و طرح دیدگاه فقیهان برجستة هر مرحله نسبت به ولایت فقیه، تحولات ایجاد شده در هر دوره و نیز تبیین ولایت فقیه در عرصة عمل و بررسی مبنای رفتار سیاسی فقیهان و نیز مبنای پذیرش ولایت از جانب حاکمان جور و… محتوای این پژوهش را سامان می‌دهد.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5aa7a67e61ca0.JPG

خمس ، حق مالی منصب امامت

یعقوب علی برجی

طبق دیدگاه مشهور، بر اساس ظاهر آیهٔ خمس (انفال: 41)، خمس به شش سهم تقسیم می شود: سه سهم آن (سهم اللٔه، سهم پیامبر و سهم ذی القربی) در زمان حیات رسول خدا’ متعلق به آن حضرت و پس از وی متعلق به امام معصوم× و در زمان غیبت در اختیار فقیه جامع الشرایط قرار می گیرد تا در مسیر رضایت امام عصر# هزینه نماید. سه سهم دیگر نیز متعلق به سادات نیازمند است. دیدگاهی در باب خمس وجود دارد که خمس را حق وحدانی و متعلق به منصب امامت می داند یعنی در زمان رسول اکرم’ به عنوان حاکم اسلامی در اختیار آن حضرت و پس از وی متعلق به منصب امامت و در اختیار امام× بوده و در دوران غیبت و عصر حاضر نیز در اختیار ولی امر (حاکم اسلامی) یا فقیه جامع الشرایط قرار می گیرد. سادات نیازمند هم عائلهٔ آنان محسوب می شوند که باید نیازشان مرتفع گردد. این دیدگاه در این مقاله تبیین و تقویت شده است.

فقه/عبادات/کلیات
مقاله