نهضت سربداران، یک جنبش مردمی و اثرگذار شیعه در قرن هشتم هجري است که شهر تاریخی سبزوار را به عنوان اولین پایگاه حکومت قدرتمند مردمی خود قرار داد. ابن یمین فریومدي شاعر بزرگ این عصر، با آن که به مدح و ستایش امیران و وزیران پرداخته است، در اشعارش تصویري روشن از اوضاع جامعه ارایه می کند. در میان مضامین متنوع و تعبیرات بدیع، با توجه به اعتقادات اخلاقی و مذهبی شاعر، در کنار رایحۀ عرفان در قطعات ابن یمین، بیشتر قصاید مدحی او درمدح وستایش امیران سربداري که جنبش دینی و ظلم ستیز علیه حاکم بیگانه دارند، آورده شده است. در این مقاله سعی شده است با توجه به مضامین متنوع در اشعار ابن یمین، به بسیاري از نکات و روش هاي تربیت اسلامی و ویژگی هاي الگویی آیین فتوت در اشعار ابن یمین پرداخته شود. بر این اساس با بیانی تازه با روش تحلیلی توصیفی به شیوة کتابخانه اي، مشخص شده است تا چه میزان تأثیرپذیري لفظی و معنوي از اندیشه هاي سربداران در اشعار این شاعر برجسته دیده می شود. آن چه در این اثر پذیري از آیین فتوت سربداران بیشتر جلوه دارد، پیوند عمیق و ناگسستنی شاعر با قرآن واهل بیت پیامبر(ص) است.

منابع مشابه بیشتر ...

5ccf29a06a1da.JPG

واکاوی مفاهیم ظلم ستیزی و عدالت خواهی در نهضت شیعی سربداران خراسان

سعیده قره چاهی, شمس الدین نجمی

ظلم ستیزی و عدالت طلبی از اهداف بسیاری از جنبش ها در تاریخ ایران بوده است. این مفاهیم زمانی برجسته می شدند که مردم تحت سلطهٔ حاکمان مستنبد قرار داشتند و اوضاع سیاسی،اجتماعی و اقتصادی رو به وخامت می گذاشت. عصر مغولان و ایلخانان از جمله این دوره های تاریخ ایران است که ظلم و بی عدالتی در جامعه گسترش یافت و باعث پدید آمدن جنبش های مردمی ظلم ستیز و عدالت طلب شد. نهضت شیعی سربداران در قرن هشتم هجری قمری از جنبش های ظلم ستیز و عدالت طلب مخالف مغولان بودکه توانست با بازتولید مفاهیم ظلم ستیزانه و عدالت طلبانه شیعی حدود نیم قرن در خراسان حکومتی را تشکیل دهد . این پژوهش می کوشد تا پاسخی به این سوال دهد که چرا مفهوم ظلم ستیزی و عدالت طلبی بیشترین نقش را در تشکیل و موفقیّت حکومت سربداران خراسان داشته است ؟نتایج پژوهش بر این نکته تاکید دارد که عدالت طلبی و ظلم ستیزی نهضت سربداران تحت تاثیر نهضت عاشورا و فرهنگ اهل بیت قرار داشته است و این نهضت با توسل به این مفاهیم موفق به تشکیل حکومت شد. لذا شناسایی و معرفی اهداف ظلم ستیزانه و عدالت طلبانه نهضت شیعی سربداران از اهداف این پژوهش به شمار می آید. روش تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیل و متکی بر منابع کتابخانه ای است.