شکل گیري حکومت سربداران با مذهب تشیع در قرن هشتم هجري نقطه عطفی در تاریخ ایران محسوب می شود. این حکومت از دو جریان سیاسی - نظامی (سربدار ) و نیروي مذهبی (شیخیان ) تشکیل شده بود . یکی از ویژگی ها ي بارز و همیشگی حکومت سربداران اختلاف و رقابت بین این دو جریان بود . مقاله حاضر در صدد است تا با بهره گیري از روش تحلیل محتوا (اسنادي) نقش اختلاف بین دو جریان شیخیان و سربداران را در سقوط حکومت سربداران مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. بدین ترتیب اختلاف و رقابت بین این دو جریان در سه دوره زمانی شامل یک دوران مسعود و شیخ حسن جوري دوم دوران آي تیمور تا حسن دامغانی و سوم دوران خواجه علی مؤید و درویش عزیز در مسائل مختلف سیاسی و مذهبی و ... مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت . یافته هاي این برر سی نشان می دهد که اختلاف و رقابت میان این دو جریان باعث گردید تا حکومت سربداران دچار بی ثباتی سیاسی و تضعیف درونی ، جنگ هاي داخلی و شکست در مقابل دشمنان خارجی شود که در نهایت آنها را به زوال و سقوط کشانید.

منابع مشابه بیشتر ...

5ccf29a06a1da.JPG

واکاوی مفاهیم ظلم ستیزی و عدالت خواهی در نهضت شیعی سربداران خراسان

سعیده قره چاهی, شمس الدین نجمی

ظلم ستیزی و عدالت طلبی از اهداف بسیاری از جنبش ها در تاریخ ایران بوده است. این مفاهیم زمانی برجسته می شدند که مردم تحت سلطهٔ حاکمان مستنبد قرار داشتند و اوضاع سیاسی،اجتماعی و اقتصادی رو به وخامت می گذاشت. عصر مغولان و ایلخانان از جمله این دوره های تاریخ ایران است که ظلم و بی عدالتی در جامعه گسترش یافت و باعث پدید آمدن جنبش های مردمی ظلم ستیز و عدالت طلب شد. نهضت شیعی سربداران در قرن هشتم هجری قمری از جنبش های ظلم ستیز و عدالت طلب مخالف مغولان بودکه توانست با بازتولید مفاهیم ظلم ستیزانه و عدالت طلبانه شیعی حدود نیم قرن در خراسان حکومتی را تشکیل دهد . این پژوهش می کوشد تا پاسخی به این سوال دهد که چرا مفهوم ظلم ستیزی و عدالت طلبی بیشترین نقش را در تشکیل و موفقیّت حکومت سربداران خراسان داشته است ؟نتایج پژوهش بر این نکته تاکید دارد که عدالت طلبی و ظلم ستیزی نهضت سربداران تحت تاثیر نهضت عاشورا و فرهنگ اهل بیت قرار داشته است و این نهضت با توسل به این مفاهیم موفق به تشکیل حکومت شد. لذا شناسایی و معرفی اهداف ظلم ستیزانه و عدالت طلبانه نهضت شیعی سربداران از اهداف این پژوهش به شمار می آید. روش تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیل و متکی بر منابع کتابخانه ای است.