کتابخانه مجازی ادبیات

خلّف المستشرقون أسلاف الباحثین الغربیین حالیاً تراثاً لا بأس به من الدراسات المشرقیة والإسلامیة إستفاد منه هؤلاء الباحثون، فالإستشراق تحوّل إلى مجالات علمیة بحتة أصبحت تدرسها الکلیات ومراکز الأبحاث، لکنّ تلک الأبحاث بقیت تخدم أهداف ومصالح الغرب الإمبریالیة فی بعض الموارد، إلا أن الکثیر منها حالیاً نابعة عن وجدان باحثین غربیین أحرار یصنّفون الکتب والأبحاث من أجل إرضاء أطماحهم البحثیة واستکمالاً لمسیرتهم العلمیة. ومن جملة الحقول البحثیة المهمة التی کتب فیها الباحثون الغربیون الکثیر من هذه الدراسات، هی الدراسات الإسلامیة والحدیث الشریف منها بالتحدید سیّما الحدیث الشیعی. ومن هؤلاء الباحثین المعاصرین أستاذ جامعة إدینبرا الدکتور أندرو ج. نیومان الذی شهدنا له العدید من المساهمات فی حقل الفکر الإمامی وبالتحدید دراساته فی الحدیث الشیعی وجهود علماء الإمامیة فی العصر الصفوی وتحدیداً فی موضوع جدلیة الدین والعلماء مع السیاسة ورجالها. وما نهدف إلیه من دراستنا هذه هو نقد کتاب الباحث نیومان الهامّ عن تاریخ الحدیث الشیعی فی القرون التأسیسیة للمذهب الإمامی وأثر النهجَین الفکریَین الهامَّین عند علماء الإمامیة وهما: النهج الأصولی والنهج الإخباری الذی یمثله قم والقمّیون آنذاک فی تدوین أقدم ثلاثة مجامیع روائیة عند الشیعة الإمامیة: المحاسن للبرقی (توفی بین 274ـ280 ه‍/ 887ـ893 م) وبصائر الدرجات للصفّار القمّی (ت 290 ه‍/ 903 م) والکافی فی علم الدین للکلینی الرازی (ت 329 ه‍/ 941 م) وفق منهج التحلیل التاریخی والإستقرائی للنصوص التاریخیة والروائیة سیّما من تلک الکتب.

دگرگونی های اساسی ژئوپلیتیک شیعی در منطقه خاورمیانه در سال های اخیر پیامدهای داخلی، منطقه ای و بین المللی عمده ای به همراه داشته است. هر چند کانون اصلی این دگرگونی ها کشورهای عراق و لبنان بوده اند، تبعات آن تمام منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. در این میان، عربستان سعودی به عنوان یکی از محوری ترین بازیگران عرب منطقه، به همراه برخی دیگر از کشورهای عربی همچون مصر، رهبری سیاست سازی ها و واکنش های جهان عرب را در قبال دگرگونی های شیعی بر عهده دارد و دارای تاثیرگذاری فزاینده ای نیز دز این زمینه است. این نوشتار ضمن بررسی دگرگونی های عمده ژئوپلیتیک شیعی در سال های اخیر، به سیاست ها و اقدامات عربستان سعودی در قبال این دگرگونی ها و دلایل و زمینه های آن در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی می پردازد.